Miejskie Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej w Piekarach Śląskich 10 czerwca 2025 r. przedstawiło kilka wariantów związanych z przyszłością ciepłownictwa w mieście. W tym wypadku optymalnym rozwiązaniem ma być budowa nowoczesnej instalacji termicznego przekształcania odpadów komunalnych.
Ciepło systemowe jest najtańsze
Miejskie Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej w Piekarach Śląskich gwarantuje bezpieczeństwo dostaw ciepła dla 68% mieszkańców. W skali roku jest to dokładnie 307 775 GJ, co wiąże się ze zużyciem węgla na poziomie 16 020 ton. Wyprodukowana w ten sposób energia jest rozsyłana do mieszkańców i przedsiębiorstw przy pomocy długiej na ok. 45 kilometrów sieci ciepłowniczej w mieście.
Obecnie w skład MPEC wchodzą 3 zakłady wytwórcze:
- Ciepłownia Ziętek o zainstalowanej mocy 30 MW,
- Ciepłownia Andaluzja o zainstalowanej mocy 16,4 MW,
- Ciepłownia Julian o zainstalowanej mocy 19,8 MW.
Dlaczego korzystanie z takiej formy ogrzewania wydaje się, mimo niestabilnych cen węgla, prądu czy gazu najbardziej korzystne? Dla przykładu roczny koszt ogrzewania piekarskiego mieszkania o powierzchni 50 metrów kwadratowych podłączonego do sieci CO i CWU oscyluje w granicach 5 500 złotych. W przypadku ogrzewania przy pomocy własnego kotła węglowego suma ta już wzrasta do około 8 500 złotych. Najdrożej w takim zestawieniu wypada gaz - to około 9 500 złotych rocznie. Mieszkańcy przyłączeni do nitki ciepłowniczej, z powodzeniem korzystają więc z stosunkowo korzystnych cen.
Odejście od węgla w Piekarach Śląskich
Chociaż po wydobyciu na Julce czy Andzie w mieście nie ma już śladu, warto przypomnieć, że wiele miejsc w dalszym ciągu bazuje na czarnym złocie. W dobie efektywności energetycznej odejście od węgla nie jest jednak zachcianką. To po prostu konieczność. A czasu Miejskiemu Przedsiębiorstwu Energetyki Cieplnej w Piekarach Śląskich zostało naprawdę niewiele.
Już w 2028 r. miejska sieć ciepłownicza nie będzie spełniać unijnych kryteriów związanych z efektywnością energetyczną. To oznaczać będzie zakaz przyłączania do sieci ciepłowniczej, odłączenie modernizowanych budynków, brak możliwości pozyskiwania dofinansowań na rozwój oraz modernizację takiej sieci, czy ostatecznie redukcję liczby odbiorców ciepła sieciowego. Od 2030 roku ograniczona zostanie produkcja energii cieplnej z węgla co doprowadzi do zamknięcia zakładu.
Warianty i możliwości przekształcenia przedsiębiorstwa
Czasu jest mało, ale opcji jest kilka. Na przykład można zmodernizować istniejące jednostki, by zmniejszyć ilość emitowanego CO2. Takie rozwiązanie nie będzie zgodne z założeniem uzyskania efektywności energetycznej. Jest także możliwość budowy ciepłowni zasilanej biomasą typu pelet albo ciepłowni zasilanej gazem.
Takie rozwiązania, mimo spełnienia wymogów dekarbonizacyjnych, mogą wiązać się z dużym ryzykiem wzrostu kosztów. W przypadku biomasy - to także utrzymujące się uciążliwości zapachowe dla otoczenia (tak jest np. w Chorzowie). Najkorzystniejszym z dostępnych wariantów jest instalacja termicznego przekształcania odpadów.
MPEC w Grupie REMONDIS
Optymalne rozwiązanie węglowego problemu piekarskiego przedsiębiorstwa pojawiło się już w 2023 roku. Wtedy, spółka SFW Energia (właściciel m.in. MPEC w Piekarach Śląskich) weszła w skład grupy REMONDIS. To europejski lider w dziedzinie gospodarki odpadowej i produkcji energii z odpadów. Wystarczy przeanalizować zdolności przerobowe producenta: 3 500 000 ton odpadów komunalnych, 127 000 odpadów niebezpiecznych, czy 175 000 ton RDF w skali roku.
Takie nowoczesne instalacje termicznego przekształcania odpadów komunalnych z powodzeniem działają nie tylko na zachodzie, ale także w Polsce i nie trzeba ich daleko szukać, bo najbliższa jest w Krakowie. Teraz, zgodnie z założeniem, podobny projekt może zostać zrealizowany także w Piekarach Śląskich.
Piekary Jutra
- Rozwiązanie polegające na budowie ITPOk, w którym produkowane byłoby ciepło na potrzeby Piekar Śląskich, zmieni trwale naszą przyszłość, dlatego nazwaliśmy ten projekt Piekary Jutra. To nie tylko bezpieczeństwo energetyczne i dostęp do ciepła, ale dzięki wyniesieniu działalności ciepłowniczej także trwała poprawa jakości życia mieszkańców. - przyznał Bernard Barteczko, członek zarządu MPEC Sp. z o.o.o
W Piekarach Śląskich w ciągu kilku lat może powstać instalacja termicznego przekształcania odpadów komunalnych. W skrócie: ITPOK. Wszystko w technologii rusztowej, z odzyskiem energii z kotła i turbiny parowej, z systemem oczyszczania spalin spełniającym wszystkie przepisy. Przetwarzanie termiczne odpadów, to jedna z najbardziej zaawansowanych technicznie i technologicznie metod.
Wymagania wobec tego typu instalacji stale rosną. Dopuszczalne poziomy emisji z ITPOK są znacznie bardziej rygorystyczne niż w przypadku np. biomasy. Ponadto to rozwiązanie, które nie niesie uciążliwości zapachowych dla mieszkańców, może zapewnić dostęp do ciepła, bezpieczeństwo energetyczne i - w porównaniu do dzisiejszych cen - obniżenie opłat nawet o 25%.
- Wszystkie zapachy, które przyjeżdżają razem z odpadami wyładowywanymi do bunkra (to miejsce, gdzie zbierane są przed spaleniem), ta cała przestrzeń funkcjonuje na podciśnieniu. To oznacza, że całe powietrze z tej przestrzeni jest pobierane i podawane do systemu spalania. - zapewnił Marek Mirosz, członek zarządu REMONDIS Energy & Services Sp. z o.o
Wyłącznie paliwo alternatywne
Piekarski ITPOK co do zasady mógłby wykorzystywać jedynie RDF, czyli frakcję palną odpadów pozostającą po procesie przetwarzania odpadów komunalnych i selektywnie zbieranych, z których nie da się już odzyskać surowców, a więc takich, które musiałyby trafić na wysypisko. Przy założeniu przetwarzania 100 tysięcy ton RDF rocznie oraz wytwarzania 25 MW mocy cieplnej i 10 MW mocy energetycznej, taka instalacja pozwoliłaby na likwidację dwóch węglowych ciepłowni w mieście.
Chodzi o Julian i Ziętka. I choć dziś wielu mieszkańców nie zwraca na to uwagi, to do wspomnianych ciepłowni docierają przecież setki ton węgla rocznie. Po wybudowaniu nowoczesnego obiektu przekształcania odpadów z przestrzeni miejskiej zniknęłyby setki samochodów ciężarowych, a to dodatkowa, cenna redukcja hałasu i innych niedogodności dla piekarzan.
Propozycja lokalizacji ITPOK
Po przeanalizowaniu możliwości oraz przebiegu piekarskich nitek ciepłowniczych, jako potencjalną lokalizację do powstania takiej instalacji Miejskie Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej wraz z Grupą Remondis wskazują na jedną z działek przy ul. Granicznej w Piekarach Śląskich. Spalarnia funkcjonowałaby za autostradą A1, z dala od zabudowy mieszkaniowej.
Warto podkreślić, że wśród 500 takich miejsc w Europie, są m.in. mieszcząca się w centrum Wiednia instalacja Spittelau, która wręcz stanowi atrakcję turystyczną, bądź ITPOK w Kopenhadze słynące z... centrum konferencyjno-sportowego i całorocznego stoku narciarskiego na zboczu zakładu. Z kolei w Monte Carlo, taka spalarnia działa wśród bloków, w pobliżu prestiżowej mariny.
Czy to naprawdę konieczne?
O przyszłości energetyki cieplnej w mieście zdecydują oczywiście mieszkańcy reprezentujący ich radni. Żadne decyzje nie zapadną bez konsultacji i ustaleń. Zgodnie z przewidywanym harmonogramem, w przyszłym roku ma zostać uzyskana decyzja środowiskowa. Dalej, wyłoniony wykonawca projektu. Pozwolenie na budowę mogłoby zostać wydane na przełomie 2026/2027 r. Następnie już tylko budowa, pozwolenie na użytkowanie i eksploatacja. Jeśli wszystko poszłoby zgodnie z planem, to piekarski ITPOK mógłby zacząć działać nie wcześniej, niż w 2030 roku.
W skrócie…
Dlaczego ITPOK w Piekarach jest tak bardzo potrzebny? Poniżej wytłumaczenie syntetyczne, dla tych, którzy do tematu podchodzą raczej sceptycznie:
- Taka instalacja zapewni ciągłość dostaw ciepła dla odbiorców w Piekarach Śląskich. W tej chwili to aż 68% mieszkańców.
- Odejście od węgla na rzecz niskoemisyjnych źródeł energii to konieczność, której zastosowanie wymaga czasu. A tego jest coraz mniej.
- ITPOK pozwoli na ograniczenie zanieczyszczenia powietrza w mieście.
- ITPOK obniży ceny ciepła. Dla odbiorców to nawet do 25% niższe opłaty.
- Instalacja pozwoli na rozwój ciepła sieciowego w mieście i wyeliminowanie kopciuchów.
- Produkcja ciepła raz na zawsze wyprowadzona zostanie z centrum miasta. Z tego powodu, każdego roku przez Piekary Śląskie przejeżdża ok. 640 samochodów ciężarowych.
Spotkania dla mieszkańców
Wszyscy zainteresowani powstaniem takiego obiektu na terenie Piekar Śląskich mogą wziąć udział w pierwszym z zaplanowanych w tej sprawie spotkaniach. Te odbędą się jeszcze w tym miesiącu. Już 16 czerwca o godz. 17:00 w Miejskiej Szkole Podstawowej nr 1 przy ul. Szpitalnej 9 w Szaleju i 17 czerwca o godz. 17:00 w Ośrodku Kultury Andaluzja przy ul. Oświęcimskiej 45 w Kamieniu.
To nie koniec konsultacji, a dopiero początek, bo planowane są kolejne spotkania z mieszkańcami, szerokie działania edukacyjne i wyjazdy do krakowskiego ITPOKU. Do tej pory w Śląskiem takiego rozwiązania jeszcze nie było, a jego brak będzie coraz większym problemem na naszych miast. Piekary mogą być pierwszym, które doczeka takiego obiektu.
Może Cię zainteresować:
