Mianujom mie Hanka

Grzegorz Kulik: Turbofyrlanie Hankōm. Moderne społeczyństwa ô historyji pamiyntajōm, ale jij niy rozpamiyntujōm

Ciekawo sprawa: słowo „fyrlać” (abo we niykerych rejōnach „kwyrlać”) wziōnło sie ôd niymieckigo „quirlen”, a jak dociōngnōńć to praindoeuropejskigo, to dojdymy do słowa *(s)twerH-, co ôznaczało burzić, bruździć. Ôd tego samego zdrzōdła inkszymi drōgami prziszły dō nos bez przikłod słowa „turbacyjo”, „turbo”, „szterować” i „sztorm”.

Kogo szteruje „Hanka”

We pyńdziałek we TVP szło patrzeć na mōnodram ôd Alojzego Lyski „Mianujom mie Hanka”. Do jednych to je turbofyrlok, co robi sztorm we polskim przestrzyństwie, inkszych ôn szteruje, a do jeszcze inkszych ôn je turbacyjo.

Jo je z tych ôstatnich. Niy krytykuja sam ani Autora, ani żodnyj inkszyj ôsoby, co przi tym spektaklu robi, ale musza sie prziznać, że niy do kōńca rozumia fynōmyn naôbkoło „Hanki”.

To, co mie szteruje we gyszichcie Polokōw ô samych sobie, to je ta martyrologijo na kożdym kroku, co niy dowo Polokōm sie dogodać ze żodnym. Inksze wschodnioeuropejske norody ôpowiadajōm ô sobie mynij abo barzij podobnie. Wszyske, społym ze Polokami, majōm do tego prawo, tym barzij, że to niy ma take proste to zmiyniać, jeźli sie bez pokolynia prawiyło ô swojij grupie tak, a niy inakszyj.

Niy przekōnuje mie ale take martyrologizowanie naszyj historyje przed nami samymi. Moderne społeczyństwa ô historyji pamiyntajōm, ale jij niy rozpamiyntujōm, a budowanie tożsamości na traumach gynau kludzi do tego drugigo.

Grzegorz Kulik

Ślōnzok – moderny Europejczyk?

My, Ślōnzocy, dopiyro zaczynōmy ô sobie ôpowiadać, a chocioż radzi sie widzymy za modernych Europejczykōw, co majōm wiyncyj spōlnego ze zachodym aniżeli ze wschodym, my wjyżdżōmy ze martyrologijōm na te same glajzy co Poloki.

Forsztelujcie sie spektakl „Nazywają mnie Janina”, co by ôpowiadoł ô tym, jak Niymcy i Rusy Polokōm wyrzōndzali, że „polska ziemia jest święta”, że „jesteśmy Polakami” i tak dalij. Wielu z nos by take coś krytykowało skuli zastarzałyj wersyje nacyjōnalizmu, co niy pasuje do modernyj Europy? Ale „Hanka” je ô Ślōnzokach, tōż wszysko je piykne.

Ślōnsko martyrologijo

Skuli tego, że ôgōlnie polske społeczyństwo prziwykło do takich historycznych schymatōw, jo myśla, że „Hanka” to je dobry spektakl do pokazowanio we Polsce. Zrobić sztorm turbofyrlokym. Pokozać, co sie dzioło, jynzykym, co ludzie dō niego prziwykli. Możno dō nich dotrze.

Niy przekōnuje mie ale take martyrologizowanie naszyj historyje przed nami samymi. Moderne społeczyństwa ô historyji pamiyntajōm, ale jij niy rozpamiyntujōm, a budowanie tożsamości na traumach gynau kludzi do tego drugigo.

Tōż twōrzmy ślōnskość barzij radosno i tako, co patrzi do przodku. Pamiyntejmy ô historyji, ale niych ôna ôstanie historyjōm. Już jedyn Norōd Wybrany we tym kraju nōm styknie.

Grazyna bulka Hanka

Może Cię zainteresować:

Grażyna Bułka w "Mianujom mie Hanka". Ślązaczka z igłą. Kobieca perspektywa historii Śląska

Autor: Henryka Wach-Malicka

24/01/2025

Slaski obiad katowice

Może Cię zainteresować:

Grzegorz Kulik: Skōńczmy z tymi kluskami ślōnskimi. Ôbrōna ślōnskigo jodła

Autor: Grzegorz Kulik

19/01/2025