Industriada pierwszy raz w 100-letniej Kopalni Doświadczalnej "Barbara" w Mikołowie, jedynym takim ośrodku w Europie

Mikołowska "Barbara" rzadko pojawia się w doniesieniach medialnych. Nie ma tu katastrof, wypadków, tąpnięć czy strajków. Nie ma wycieczek i sklepów z pamiątkami. Czasami w okolicy słuchać głuche huki, bo kopalnia pracuje - nie fedruje a eksperymentuje i bada.

Jedyne takie miejsce w Europie obchodzi 100-lecie działalności

Państwowy Instytut Badawczy Kopalnia Doświadczalna "Barbara" w Mikołowie podlega pod Główny Instytut Górnictwa w Katowicach. Jest obecnie jedyną kopalnią doświadczalną, ośrodkiem dysponującym wyrobiskami podziemnymi, nie tylko w Polsce, ale i w Europie.

- "Barbara " ma bardzo duży potencjał. Ze względu na specyfikę i możliwości badawcze infrastruktury oferuje szeroki zakres usług nie tylko dla branży górniczej, ale też budowlanej, zbrojeniowej, wojskowej, metalurgicznej, recyklingowej, związanej z kompozytami, farmacji, przemysłu spożywczego oraz motoryzacyjnego - mówi Sylwia Jarosławska-Sobór, rzecznik prasowy Głównego Instytutu Górnictwa – Państwowego Instytutu Badawczego. - Można tu testować sprzęt służący do gaszenia podziemnych pożarów, w tym w tunelach, maszyny funkcjonujące w specjalnych warunkach pod ziemią albo drążące tunele. Testowaliśmy na terenie "Barbary" też np. okna montowane na wielkich statkach, np. tankowcach czy wybuchy pyłów spożywczych w silosach. Poza tym na terenie Barbary działa Jednostka Oceny Zgodności (kiedyś nazywana Jednostką Certyfikującą), która prowadzi badania i dopuszcza różnego rodzaju urządzenia i maszyny do pracy w atmosferach wybuchowych.

W tym roku kopalnia obchodzi 100-lecie działalności. Powstała w 1920 roku jako zwykła kopalnia, ale fedrowała zaledwie kilka lat. W 1925 r. przekształcono ją w kopalnię doświadczaną. Po przeniesieniu do niej z Pniowca Stacji Doświadczalnej i Centrali Ratownictwa Górniczego, otrzymała nazwę Kopalnia Doświadczalna „Barbara”, Centrala Ratownictwa Górniczego i Obserwatorium Magnetyczne w Mikołowie. Po roku 1933 była finansowana z funduszy Stowarzyszenia Kopalni Doświadczalnej „Barbara”, podczas II wojny światowej praktycznie nieczynna, od jej końca wznowiła działalność jako jeden z elementów Głównego Instytutu Górnictwa.

Niedawno z okazji 100-lecia odbyła się uroczysta gala w NOSPR-ze, Muzeum w Mikołowie wydało książkę Bronisławy Jeske-Cybulskiej o historii "Barbary" (do kupienia w Muzeum za 30 zł), "Barbara" była też wiodącą insytucją w projekcie CoalHeritage - w wyniku badań powstała mapa górniczego dziedzictwa materialnego Europejski Dziennik Map Wizualnych). A teraz to miejsce na jeden dzień otwiera się dla wszystkich, którzy chcą zobaczyć jak wygląda nie tylko jej teren, ale i podziemia.

"Barbara" na Industriadzie 2025

Mikołowska kopalnia (ul. Podleska 72) po raz pierwszy bierze udział w Industriadzie, czyli Święcie Szlaku Zabytków Techniki Woj. Śląskiego, jako obiekt zaprzyjaźniony.

Obiekty zaprzyjaźnione Industriady 2025:

• Browar Mokrskich w Katowicach Szopienicach,
• Centrum Dokumentacji Deportacji Górnoślązaków do ZSRR w 1945 roku w Radzionkowie,
• Główny Instytut Górnictwa Państwowy Instytut Badawczy Kopalnia Doświadczalna Barbara w Mikołowie;
• Łaźnia Moszczenica w Jastrzębiu Zdroju,
• Marina Gliwice na Kanale Gliwickim,
• Osiedle Robotnicze Towarzystwa Akcyjnego Zawiercie w Zawierciu,
• Pałac Schoena w Sosnowcu,
• Stacja Kultury w Pyskowicach,
• Śląskie Centrum Wolności i Solidarności w Katowicach,
• Zameczek w Czernicy

Program Industriady w Kopalni Doświadczalnej "Barbara"

Sobota, 7 czerwca 2025

• Wystawy 12:00 – 18:00 (100 lat GIG-PIB i Kopalni Doświadczalnej Barbara - prezentacja projektu CoalHeritage Ochrona i promocja dziedzictwa górnictwa węglowego jako spuścizny kulturowej Europy, stanowisko VR Instytutu KOMAG ze zdigitalizowanymi obiektami dziedzictwa górniczego zrealizowanymi w ramach projektu CoalHeritage, wystawa zdjęć Instytutu Korfantego obiektów dziedzictwa górniczego,
• Zwiedzanie podziemi – zwiedzanie z przewodnikiem (brak miejsc) 12:00 – 18.00
  Zjazdy dołowe do podziemnych chodników doświadczalnych.
  Prezentacja chodników doświadczalnych wraz z omówieniem i uzupełnieniem informacji z prezentacji na powierzchni.
• Gra terenowa 12.00-17.30
  Uczestnicy wcielą się w rolę poszukiwaczy „Skarbów Ziemi”, surowców naturalnych, które były kluczowe dla rozwoju w czasach rewolucji przemysłowej. Podczas gry uczestnicy odkrywać będą historię górnictwa węgla kamiennego, rolę technologii w jego wydobyciu oraz wpływ na społeczność i środowisko. Zabawę poprowadzą aktorzy z teatru "Lufcik na Korbkę".
• Wybuch pyłu przemysłowego i gaszenie metanu, pokazy 13.30-14.00
• Wybuch pyłu węglowego, pokazy 15.00-16.00

Wstęp wolny. Dla gości Industriady będzie udostępniony spory parking naprzeciwko wejścia do Kopalni przy ul. Podleskiej, na co dzień używany przez pracowników kopalni. Od strony Mikołowa trzeba przed kopalnią skręcić w lewo, od Katowic - za kopalnią w prawo.