Postęp prac przy Wielkim Piecu w Rudzie Śląskiej. Nowa wizytówka miasta ma być gotowa w 2026 roku

Wizytówka Rudy Śląskiej

Niespełna rok temu, w grudniu 2024 roku, w rudzkim magistracie podpisano umowę z wykonawcą projektu zakładającego kompleksową modernizację należącej do miasta Ruda Śląska części infrastruktury hutniczej w Nowym Bytomiu.

Chodzi o industrialną wizytówkę dzielnicy, czyli Wielki Piec Huty Pokój. To właśnie tam, zgodnie z założeniem, do końca 2026 roku, Przedsiębiorstwo Budowlano-Produkcyjne Łęgprzem ma stworzyć jedyne takie Centrum Transformacji.

- Wielki Piec to symbol naszego miasta. Chcieliśmy, żeby ten obiekt, widoczny z daleka, o wysokości 50 metrów, dalej był azymutem, na który się idzie patrząc na Nowy Bytom, Chebzie czy też Wirek. Myślę, że zachowanie tej substancji było wielkim wyzwaniem i naszym celem. - podkreślił prezydent Rudy Śląskiej, Michał Pierończyk.

20 lat bezruchu

Na kartach historii zakładu działającego od 1840 roku, zabytkowy Wielki Piec zapisał się jako stosunkowo nowy obiekt. Uruchomiono go dokładnie w 1968 roku, a powstał w zaledwie 105 dni. Po 20 latach działalności, wymagał on modernizacji, w wyniku której stał się jedynym w Polsce producentem stopu żelazomanganu. Kolejnej metamorfozy, piec doczekał wraz z końcem XX wieku. Ostateczne wznowienie produkcji miało miejsce w 2004. Niedługo potem, z uwagi na wysoką awaryjność i negatywy wpływ na środowisku - w 2005 roku nastąpiło ostateczne wygaszenie Wielkiego Pieca. Dalej, decyzją Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Katowicach, w 2012 roku, obiekt dołączył do grona zabytków. Ale na swoją drugą szansę - musiał trochę poczekać.

Warto przypomnieć, że na blisko 160-hektarowym terenie za industrialną wizytówką, w dalszym ciągu, z powodzeniem funkcjonuje przemysł hutniczy. Za Wielkim Piecem są także tereny inwestycyjne, które w przyszłości, po powstaniu nowych zakładów - zagwarantują dodatkowe miejsca pracy w mieście, do którego przed laty - właśnie do Huty Pokój, przyjechało wielu chętnych z całej Polski.

Główne założenia projektu

W ramach projektu Wielki Piec Huty Pokój – Centrum Transformacji w Rudzie Śląskiej, w należącej do miasta części obiektów - realizowana jest inwestycja warta ponad 81 milionów złotych. Tak spektakularne działania możliwe są głównie dzięki pozyskaniu wysokiego dofinansowania ze środków unijnych.

Zgodnie z założeniem, zabytkowa przestrzeń, z Wielkim Piecem na czele - doczeka się założonej metamorfozy. Oprócz remontu istniejącej infrastruktury, powstanie także nowy obiekt nawiązujący do dawnej hali lejniczej, czyli dawnego miejsca spływu surówek. Tzw. budynek wejściowy będzie miał około 900 metrów kwadratowych. Całość zostanie obudowana blachą trapezową pasującą do charakteru całej przestrzeni. W przyszłości, nowy obiekt zostanie zaadaptowany na potrzeby muzealne. Powstanie także strefa spotkań, gastronomii, strefa widokowa i zielony dach.

Postęp prac przy Centrum Transformacji

23 września 2025, na terenie budowy przy Wielkim Piecu w Rudzie Śląskiej, odbyło się specjalne spotkanie, podczas którego podsumowano kolejne etapy prowadzonych na miejscu działań. Do tej pory, wszystkie prace realizowane są zgodnie z harmonogramem. Przedsiębiorstwo Budowlano-Produkcyjne Łęgprzem, intensywne działania prowadzi obecnie przy nowym budynku. Na dniach przeprowadzone zostaną montaże 300 ton konstrukcji stalowych. Postęp prac widoczny jest także w miejscu dawnej rampy kolejowej. Wyczyszczono tam konstrukcje żelbetowe i stalowe. Obecnie trwa zamykanie budynku polegające na montażu fasady stalowo-szklanej. W przyszłości, ma powstać tam budynek biurowy ze specjalną ekspozycją (na dachu) na której w oryginalnym torowisku staną dwa historyczne wagoniki do transportu rudy żelaza.

Rusztowanie na Wielkim Piecu

W remoncie jest także 70-metrowy komin czy budynek sterowni i maszynowni. Gotowy jest już m.in. odpylnik i rura V. Ogromne, ponad 50-metrowe rusztowanie, jeszcze przez 2 miesiące będzie ukrywać także nowe oblicze Wielkiego Pieca. Specjalne zabezpieczenie pozwala na ograniczenie rozprzestrzeniającego się w czasie konserwacji obiektu pyłów.

- Na Wielkim Piecu w tej chwili trwają prace związane z wymianą konstrukcji stalowej, tej skorodowanej. To właściwie jest już na ukończeniu. W tej chwili trwa też piaskowanie. Jesteśmy na 7 poziomie pieca, czyli gdzieś w 1/4 od góry i chodzimy sukcesywnie na dół. Po wymianie konstrukcji stalowej robi się piaskowanie, a dalej całość zabezpiecza antykorozyjnie w uzgodnieniu z konserwatorem zabytków. - tłumaczy Marcin Krummel z Przedsiębiorstwa Budowlano-Produkcyjnego Łęgprzem.

Zgodnie z podpisaną w grudniu 2024 umową, wykonawca inwestycji powinien zakończyć wszelkie prace w terminie do dwóch lat od momentu podpisania dokumentów. Oprócz budowy nowego obiektu i rewitalizacji hutniczej infrastruktury, na terenie Centrum Transformacji powstanie także ogród edukacyjny, parking czy obiekty małej architektury.