Tradycje hutnicze i obchody Dnia Hutnika zostały w 2024 r. wpisane na Krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego. Wpis zakłada m.in. działania dokumentacyjne, edukacyjne i popularyzacyjne, które mają zapewnić żywotność niematerialnego dziedzictwa hutniczego. Jednym z tych działań było stworzenie słownika socjolektu hutniczego „Hutniczo mowa”.
„Hutniczo mowa” - słownik socjolektu hutniczego
Jak podkreślają w chorzowskim Muzeum Hutnictwa to pierwsza publikacja porządkująca i objaśniająca żywy język pracy hutników. Słownik powstał w ramach projektu „HUTNICZO MOWA we modych gowach. Na ratunek znikającemu socjolektowi hutniczemu”. Na razie dostępny jest w wersji cyfrowej na stronie internetowej: muzeumhutnictwa.pl/hutniczo-mowa-slownik/. Wersja drukowana (450 egzemplarzy) będzie dostępna w muzeum w listopadzie.
- Publikacja ma charakter opisowy i popularyzatorski – dokumentuje użycie. Obejmuje zarówno precyzyjne terminy techniczne, jak i zwroty zwyczajowe, humorystyczne czy ceremonialne, a także lokalne warianty spotykane w poszczególnych zakładach. Jej celem jest udostępnienie wiedzy o kulturze pracy szerokiemu gronu odbiorców: szkołom, instytucjom kultury, rodzinom i wszystkim zainteresowanym dziedzictwem przemysłowym – tłumaczą w Muzeum Hutnictwa.
Jak dodają w chorzowskim muzeum, na kształt publikacji wpłynęły kwerendy, ankiety, spotkania i cykl warsztatów z młodzieżą. - Zebrane hasła zostały uporządkowane i „uruchomione” w praktyce – uczestnicy tworzyli krótkie formy literackie, komiksy i teksty piosenek, które towarzyszą leksyce jako przykłady użycia. Dzięki temu materiał nie tylko ocala słowa, lecz także pokazuje ich współczesne konteksty i funkcje – zaznaczają.

Słownik to nie wszystko
Słownik to nie wszystko. Trwają także prace nad zestawem gier edukacyjnych, a będzie również dostępny komplet dokumentacji fotograficznej i krótki film. Materiały będą systematycznie uzupełniane na stronie internetowej muzeum.
W prace nad tym projektem włączyli się m.in. pracownicy i emeryci Huty Pokój, Huty Królewskiej (ArcelorMittal), Huty Batory i Walcowni Blach Batory, Politechnika Śląska, Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Przemysłu Hutniczego, Krajowa Sekcja Hutnictwa oraz Miejski Dom Kultury „Batory” oraz Stowarzyszenie „Chorzowska Lauba” i organizacje pracujące z dziećmi i młodzieżą.

Może Cię zainteresować: