Śląskie miasta na zdjęciach z 1993 r. Nie było to najlepsze miejsce do życia, ale... Jest nostalgia?

Jak śląskie miasta wyglądały 30 lat temu? A jak mogły wyglądać? Dobrze pamiętacie te widoki - na horyzoncie las kominów, na elewacjach kamienic brud, w powietrzu siarka. W 1993 roku Katowice, Chorzów, Bytom czy Ruda Śląska nie były najlepszym miejscem do życia. Jeśli nie pamiętacie, mamy zdjęcia odnalezione w szwajcarskim archiwum.

Rok 1993. Pierwszy, w którym odbył się finał Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy i ostatni w którym rosyjskie wojska obecne były na terenie Polski. Rok, w którym prezydent Lech Wałęsa rozwiązuje parlament, a w przyśpieszonych wyborach zwycięża Sojusz Lewicy Demokratycznej. Rok, w którym do kin wchodzi „Kolejność uczuć”, „Uprowadzenie Agaty” i „Samowolka”, a bez pracy pozostaje niemal co siódmy czynny zawodowo Polak. Na Śląsku rusza proces w sprawie tragicznych wydarzeń na kopalni „Wujek” w czasie stanu wojennego, działalność rozpoczyna Jastrzębska Spółka Węglowa, podczas rozgrywanego na Stadionie Śląskim meczu Polska remisuje 1:1 z Anglią, a w świat idą obrazki gigantycznej burdy na trybunach, po których FIFA decyduje o zamknięciu stadionu.

Tak wyglądała rzeczywistość, w której Hans-Peter Bärtschi – szwajcarski architekt, historyk gospodarki i fotograf – wykonywał swoje zdjęcia. Przyjechał na Śląsk właśnie w 1993 roku. Dokumentował przede wszystkim przemysł - był zresztą autorem wielu przewodników po zabytkach techniki i zrobił tysiące zdjęć przemysłowych dóbr kultury na całym świecie. Dlatego właśnie w Rudzie Śląskiej, Chorzowie, Katowicach, Gliwicach, Zabrzu czy Bytomiu miał sporo do zobaczenia.

Kopalnie i huty niemal w każdym śląskim mieście. Pamiętajmy, że fedrowano wówczas jeszcze w takich miastach, jak Siemianowice Śląskie, Piekary Śląskie, za Brynicą - w Będzinie, Sosnowcu czy Czeladzi. W samym Bytomiu i Rudzie Śląskiej działo wówczas łącznie 12 kopalń. Na chodzie był wielki piec huty Pokój, stały jeszcze budynki koksowni Walenty, a huta Bobrek wciąż truła jakby nie było jutra. O transformacji do gospodarki niskoemisyjnej nikt jeszcze nawet nie myślał, choć kilka lat, jakie upłynęło od przełomowego roku 1989 jasno wskazywały, że pewna epoka (także w przemyśle ciężkim) się kończy.

Na Śląsku pojęciem nieznanym była wciąż rewitalizacja. Większość starej zabudowy Bytomia, Katowic czy Chorzowa miała te same, brunatno-szare kolory. Przemysł, który śląskie miasta najpierw budował, właśnie pieczętował ostatnie akty demolki. Szkody górnicze, gigantyczne problemy społeczne i brak perspektyw - tego nie widać na zdjęciach szwajcarskiego naukowca. Ale to była rzeczywistość, którą zastał w 1993 roku na Śląsku. Do tego kilka ujęć z Dąbrowy Górniczej. Huta Katowice - a co innego...

Fotografie Bärtschiego pokazują też, jaką drogę przeszły górnicze miasta przez 30 lat. Różną. Katowice zmieniły się radykalnie, na korzyść oczywiście. Bytom czy Ruda Śląska wciąż borykają ze skutkami rabunkowej gospodarki, która - zresztą - nie powiedziała jeszcze ostatniego słowa.

Katowice, fragment Rynku

Może Cię zainteresować:

W 1990 roku brudne i szare Katowice nie wyglądały, jakby miały przed sobą jakąkolwiek przyszłość

Autor: Grzegorz Lisiecki

12/08/2022

Śląskie miasta w stylu noir

Może Cię zainteresować:

Jedna noc z władzą ludową na śląskich ulicach, czyli PRL w klimatach kina noir i obrazów Edwarda Hoppera

Autor: Marcin Zasada

07/01/2023

Katowice Juranda Jareckiego

Może Cię zainteresować:

TOP 25. Najlepsze zdjęcia Katowic lat 60 i 70. Juranda Jareckiego. Tak architekt widział swoje ulubione miasto

Autor: Katarzyna Pachelska

04/10/2022

Subskrybuj ślązag.pl

google news icon

czytaj więcej:

Bytom w latach 90

Jak wyglądał Bytom w 1993 roku? Pan ze Szwajcarii ujrzał TO

Katowice, fragment Rynku

Kolejne ponure miasto bez przyszłości: Katowice w 1990 roku

Radzionków lata 90.

To co najważniejsze - odpust i pielgrzymka do Piekar Śl.

Śląskie miasta w stylu noir

Mrok, neony i samotność PRL. Śląskie miasta w wersji noir

Blisko coraz bliżej

Miał pokazać prawdę o Śląsku. I co? 40 lat słynnego serialu

Powitanie Jana Kiepury w Katowicach 14 lipca 1939

Kiepura w Katowicach. Ostatni koncert przed wojną

15 najważniejszych dzieł moderny na Śląsku

15 najwybitniejszych dzieł moderny na podzielonym Śląsku