Elektrociepłownia Szombierki w Bytomiu była już wielokrotnie porównywana do Elektrowni Battersea w Londynie. Oba budynki to ikony modernizmu w architekturze przemysłowej. Charakterystyczna cegła, masywne kominy i ogromne przestrzenie zachwycają mimo upływu lat.
Na obiekt w Londynie możemy dziś jedynie patrzeć z zazdrością, bo tak właśnie powinna wyglądać EC Szombierki.
Był plan wyburzenia kominów Elektrowni Battersea
Elektrownia Battersea została uruchomiona prawie 20 lata po Elektrociepłowni Szombierki. W 1939 roku otwarto Blok A z dwoma charakterystycznymi kominami. Budowa Bloku B zakończyła się w 1955 roku. Wówczas obiekt zyskał kształt, który znamy m.in. z okładki płyty Animals zespołu Pink Floyd, gdzie wśród czterech kominów elektrowni unosi się... ogromna świnia.
Produkcja energii w Elektrowni Battersea zakończyła się w 1983 roku. Już trzy lata wcześniej budynek zaliczono do dziedzictwa narodowego Wielkiej Brytanii.
Może Cię zainteresować:
Koniec fatalnej passy EC Szombierki? Wielkie plany i wielkie porażki ostatnich lat
Przez lata pojawiało się wiele pomysłów na jej rewitalizację. Jeden, głośno oprotestowany, zakładał nawet wyburzenie kominów, które były w fatalnym stanie. Podobny, padł niedawno na konferencji prasowej dotyczącej przyszłości EC Szombierki, choć warto przypomnieć go jedynie w ramach anegdoty. Edward Nowak - wieloletni pracownik i społeczny kustosz zabytku - zaproponował, aby jego kominy skrócić do jednej trzeciej wysokości.
Nowa dzielnica Londynu i panorama z komina
Przez trzydzieści lat Elektrownia Battersea stała pusta. Zmieniali się właściciele oraz koncepcje, aż w 2013 roku pod okiem architektów z pracowni WilkinsonEyre rozpoczęła się gigantyczna rewitalizacja, którą podzielono na trzy duże fazy. Przewidywany koszt? Dziewięć miliardów funtów.
- Po zakończeniu inwestycji będzie tu mieszkać i pracować 25 tys. osób. Na 42-hektarowym terenie powstanie zupełnie nowa biurowa, handlowa, rozrywkowa i kulturalna dzielnica Londynu z ponad 250 sklepami, kawiarniami, restauracjami, teatrem, hotelem, centrum medycznym etc. - dowiadujemy się ze strony internetowej WilkinsonEyre.
Z resztą spora część planów została już zrealizowana. Wokół Elektrowni Battersea powstały nowe budynki, do których w 2017 roku wprowadzili się pierwsi mieszkańcy. Działają tam także restauracje, sklepy czy kino oraz teatr. Pod koniec 2021 roku do wnętrza zabytkowego obiektu zaczął wprowadzać się największy najemca - Apple. Firma wynajęła około 46 tys. metrów kwadratowych na sześciu piętrach dla półtora tysiąca pracowników.
Zgodnie z założeniem projektantów Elektrownia Battersea ma imponować niezwykłym przeszkleniem wewnętrznego dziedzińca, ogrodami na dachach, a także punktem widokowym na jednym z kominów, którego testy zostały niedawno przeprowadzone. Specjalnie skonstruowana winda wewnątrz komina, mieszcząca 30 osób, będzie wyjeżdżać na wysokość 109 metrów.
- To będzie prawdziwe przeżycie. Na szczycie pojawi się zapierająca dech w piersiach panorama 360 stopni Londynu. Projekt obudowy ze szklanych ścian jest wykonany na zamówienie, a detale są doskonłe. To jedna z moich ulubionych części całego planu i genialny sposób na zbliżenie wszystkich do najsłynniejszych kominów świata - uważa Sebastien Ricard, dyrektor WilkinsonEyre.
Arche zamierza wyremontować EC Szombierki
W połowie 2022 roku EC Szombierki ma przejąć Grupa Arche, posiadająca w swoim portfolio szesnaście hoteli, z czego sześć w przestrzeniach zabytkowych. To Zamek Janów Podlaski, Pałac i Folwark Łochów, Hotel Tabaco w Łodzi, Koszary Góra Kalwaria, Dwór Uphagena w Gdańsku oraz Cukrownia Żnin, która była wielokrotnie nagradzana.
Nowy inwestor planuje stworzyć z EC Szombierki ośrodek wielofunkcyjny. Ma się tam znaleźć miejsce dla uczelni wyższej z akademikiem, nakierunkowanej na działania kreatywne, restauracji, hotelu oraz przestrzeni o przeznaczeniu kulturalnym, wystawienniczym czy kongresowym.
- Obiekt daje tyle możliwości, że jesteśmy przekonani, że wypełni on nasze ambicje. Festiwale z każdej dziedziny sztuki, kultury, kongresy, konferencje, ale również targi będą stałym elementem tego miejsca - przekonywał podczas konferencji prasowej Piotr Grochowski, główny architekt Arche S.A.
Prezes firmy Władysław Grochowski zdradził, że realizacja tego pomysłu może kosztować około 300 milionów złotych.
