Ulica Zwycięstwa przekształciła się w centrum życia handlowego i towarzyskiego – stając się miejscem spacerów, spotkań i eleganckich rozrywek. Na przełomie XIX i XX wieku wzdłuż ulicy wyrastały okazałe kamienice, domy towarowe, hotele i kawiarnie, w tym słynna Café Kaiserkrone, uchodząca za najwytworniejszy lokal na całym Górnym Śląsku. W okresie międzywojennym pojawiły się kolejne prestiżowe realizacje, takie jak modernistyczny Dom Towarowy DEFAKA, Dom Tekstylny Weichmanna projektu Ericha Mendelsohna czy luksusowy Hotel Haus Oberschlesien, w którym dziś mieści się Urząd Miasta. Po wojnie, już jako ulica Zwycięstwa, była miejscem pochodów, spacerów i spotkań przy blasku neonów.
Dziś, 150 lat od swojego powstania, wciąż pozostaje sercem Gliwic, a jej jubileusz stał się inspiracją do projektu „Urodziny Ulicy Z” – cyklu działań artystycznych, edukacyjnych i społecznych, które przypominają bogatą przeszłość tej przestrzeni i otwierają dyskusję o jej przyszłości.
W sobotę, 6 września, Centrum Kultury Victoria i Katarzyna Kuczyńska-Budka prezydentka Gliwic, zaproszą mieszkańców do wspólnego świętowania i odkrywania historii ulicy Zwycięstwa poprzez happeningi, warsztaty, spacery i debatę. Na jeden dzień ulica stanie się wielką plenerową sceną – aktorzy Teatru Lufcik na Korbkę wcielą się w historyczne postacie, a przestrzeń ożywią instalacje artystyczne, muzyka uliczna i działania interaktywne z udziałem gliwiczan.
Fotograf Arkadiusz Gola poprowadzi warsztaty fotograficzne – „Ulica Z fotografią”, podczas których uczestnicy poznają tajniki uchwycenia życia ulicy w nieoczywisty sposób. Spotkanie rozpocznie się o godz. 10:30 pod Ruinami Teatru Victoria. Z kolei pod okiem malarki Moniki Krasoń odbędzie się międzypokoleniowy plener malarski „Ulica Z malarstwem” na Skwerze Europejskim. W godzinach 11:00–14:00 uczestnicy stworzą prace inspirowane architekturą i detalami ulicy Zwycięstwa – wydarzenie jest otwarte i nie wymaga zapisów.
Nie zabraknie również spacerów tematycznych w cyklu „Sekrety Ulicy Z”, które odkryją fascynujące oblicza tej arterii. O godz. 10:00 przy fontannie z faunami obok Urzędu Miasta Małgorzata Lichecka poprowadzi spacer „Śladami dawnej elegancji”, poświęcony dawnemu życiu towarzyskiemu Wilhelmstrasse. O godz. 11:30 sprzed Rynku (róg ul. Zwycięstwa) wyruszy trasa „Architektura przez dekady” prowadzona przez Kamila Iwanickiego – opowieść o przemianach architektonicznych, od eleganckich kamienic i secesyjnych ornamentów po modernistyczne i powojenne realizacje. Ostatni spacer, zatytułowany „Ludzie Zwycięstwa”, rozpocznie się o godz. 13:00 również z Rynku i ponownie poprowadzi go Małgorzata Lichecka. Będzie to spotkanie z historiami kupców, restauratorów, architektów i bohaterów, którzy tworzyli klimat tej ulicy i pozostawili trwały ślad w dziejach Gliwic.
Fundacja Pracownie przygotuje warsztaty tworzenia neonów „Neony Ulicy Z”inspirowanych tradycją świetlnych reklam Gliwic. Uczestnicy wykonają własne miniaturowe instalacje z przewodów elektroluminescencyjnych. Zajęcia odbędą się w biurze festiwalowym Biennale (róg ul. Zwycięstwa i Alei Przyjaźni) w trzech turach – o godz. 10:00, 11:00 i 12:00 – liczba miejsc jest ograniczona. Równolegle, w godz. 11:00–14:00, w przestrzeni ulicy odbędą się otwarte warsztaty sitodruku „Ulica Z drukiem” prowadzone przez tę samą fundację. Każdy będzie mógł przygotować własny nadruk inspirowany ulicą Zwycięstwa i zabrać go do domu jako pamiątkę.
O godz. 15:00 obok Ruin Teatru Victoria stanie „Stoliczek wspomnień z Ulicy Z” – miejsce spotkań międzypokoleniowych i wymiany dawnych historii. Uczestnicy podzielą się wspomnieniami, przyniosą rodzinne fotografie lub zapiszą swoje refleksje na wspólnej „Mapie myśli”. Kulminacją dnia będzie debata „Historia i przyszłość Ulicy Z”, która rozpocznie się o godz. 16:00 w Ruinach Teatru Victoria. Eksperci – Agata Twardoch, Bogusław Tracz, Paweł Harlender i Michał Szewczyk – porozmawiają o historii ulicy, jej znaczeniu w życiu miasta i potencjalnych kierunkach rozwoju.
W ramach wydarzeń towarzyszących już 4 września odbędą się warsztaty reporterskie prowadzone przez Małgorzatę Lichecką. Spotkanie w biurze festiwalowym Biennale (ul. Zwycięstwa róg Alei Przyjaźni) potrwa od godz. 18:00 do 20:00 i pozwoli uczestnikom poznać techniki pisania reportażu literackiego.
Zapisy na spacery i poszczególne warsztaty prowadzone są pod adresem: projekty@ckvictoria.pl
Więcej informacji o wydarzeniu znajduje się tutaj: link do wydarzenia
Udział we wszystkich wydarzeniach jest bezpłatny.
Projekt „Urodziny Ulicy Z” realizowany jest w ramach programu „Patriotyzm Jutra” Muzeum Historii Polski w Warszawie.
