Warszawa się obudziła i chce pomóc ratować górnicze dziedzictwo. Powstał raport o obiektach związanych z przemysłem wydobywczym

- Po raz pierwszy centralna warszawska instytucja, czyli Narodowy Instytut Konserwacji Zabytków, zainteresowała się zabytkami technicznymi i podjęła decyzję, że chce chronić i promować dziedzictwo górnicze. To jest naprawdę absolutny przełom - mówi Bartłomiej Szewczyk, dyrektor Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu.

W sali witrażowej zabrzańskiego muzeum odbyła się dzisiaj, w poniedziałek 27 maja 2024 r., konferencja prezentująca pierwszy w historii kompleksowy raport o nieco przydługim tytule "Górnicze dziedzictwo. Rozpoznanie dziedzictwa materialnego obiektów nieruchomych związanych z przemysłem wydobywczym, górniczym i kopalnianym węgla kamiennego i innych paliw kopalnych (węgiel, gaz ziemny i paliwa ropopochodne) w obszarze Polski". Raport jest dostępny online. Można go pobrać za darmo na stronie Narodowego Instytutu Konserwacji Zabytków.

Raport ten to pierwsza w tej skali analiza zasobu zabytków historycznego przemysłu wydobywczego w Polsce. Zawiera szczegółowe informacje na temat:

• stanu zachowania obiektów,
• potencjału turystycznego,
• wytycznych dotyczących ich ochrony i rewitalizacji.

Raport przygotowali eksperci związani z Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu:

• dr hab. inż. arch. Barbara Stankiewicz, prof. Politechniki Śląskiej
• dr inż. arch. Zbigniew Sąsiadek
• mgr inż. Włodzimierz Regulski
• dr hab. inż. Stefan Gierlotka
• dr inż. Adam Frużyński

- Uderzyliśmy się w piersi i przyznajemy, że straciliśmy 20 lat dla ochrony polskiego, czy naszego wspólnego dziedzictwa. Przez 30 lat zostało zlikwidowane bardzo wiele cennych obiektów. To, do czego się zabraliśmy dzisiaj, jest już spóźnione, czego mamy świadomość - tłumaczył Michał Laszczkowski, dyrektor Narodowego Instytutu Konserwacji Zabytków. - Nie skończymy na samym raporcie. Chcemy, wspólnie z Muzeum Górnictwa Węglowego, zastanowić się które z tych obiektów należy ratować, które dokumentować, a które trzeba zlikwidować, bo uratować można tylko niektóre, najcenniejsze. Ale żeby wiedzieć, jakie są cenne, trzeba najpierw to ustalić.

Raport liczy prawie 300 stron. Zawiera rozdziały dotyczące m.in. zarysu historii przemysłu wydobywczego w Europie i w Polsce, aktów prawnych do zakładania kopalń w ujęciu historycznym i współcześnie, rodzajów górnictwa, surowców kopalnych w Polsce i surowców energetycznych. Złoża węgla kamiennego potraktowano najbardziej szczegółowo, omawiając:

1. Zagłębia wydobycia węgla kamiennego w województwie śląskim
2. Zakres terytorialny badań w województwie śląskim
3. Harmonogram zamykania i restrukturyzacji kopalń węgla kamiennego w województwie śląskim
4. Spis czynnych kopalń węgla kamiennego
5. Spis kopalń węgla kamiennego przekazanych do Spółki Restrukturyzacji Kopalń
6. Lubelskie Zagłębie Węglowe
7. Zarys historii wydobycia węgla kamiennego na obszarze lubelsko-wołyńskim
8. Dolnośląskie Zagłębie Węglowe
9. Zarys historii wydobycia węgla kamiennego w obszarze Zagłębia Dolnośląskiego

1. Zarys historii wydobycia węgla kamiennego na obszarze lubelsko-wołyńskim
2. Dolnośląskie Zagłębie Węglowe
3. Zarys historii wydobycia węgla kamiennego w obszarze Zagłębia Dolnośląskiego
4. Historia wydobycia węgla brunatnego w Polsce
5. Zagłębia wydobycia węgla brunatnego w Polsce
6. Zarys historii wydobycia ropy naftowej i gazu ziemnego na ziemiach polskich
7. Zagłębia wydobycia ropy naftowej i gazu ziemnego na ziemiach polskich