Rybnicki Ajnfart, czyli zabudowa wielorodzinna, podoba się nie tylko na Górnym Śląsku i w Polsce, ale też w Europie. Kompleks mieszkaniowo-usługowy, który został zaprojektowany i powstał na zlecenie rybnickiego TBS-u, został właśnie nominowany do najważniejszej nagrody architektonicznej w Europie - Europejskiej Nagrody Architektonicznej Mies van der Rohe Award 2026.
Przypomnijmy, że Ajnfart zdobył m.in. GRAND PRIX Nagrody Architektonicznej POLITYKI za 2024 r., Nagrodę Roku SARP w kategorii budynek mieszkalny wielorodzinny wraz z GRAND PRIX konkursu i Nagrodę w kategorii "Dom Wielorodzinny" konkursu Architektura Roku Województwa Śląskiego.
Na razie jest to nominacja do listy podstawowej, w grudniu powinna być już znana czterdziestka projektów, które dostaną się do tzw. short listy. To już druga nominacja SLAS do Mies van der Rohe Award. Pierwsze dwie były za salę koncertową w Jastrzębiu-Zdroju (Mies van der Rohe Award 2024) i „Strefę Aktywności” w Chorzowie (Mies van der Rohe Award 2022)
- O nominacji dowiedzieliśmy się ponad tydzień temu, ale dopiero dziś otrzymaliśmy zgodę, żeby o tym poinformować - mówi w rozmowie ze ŚLĄZAGIEM architekt Mariusz Komraus, współwłaściciel (z Aleksandrem Bednarskim) pracowni SLAS. - To dla nas duże wyróżnienie i radość, ale jeszcze nie otwieramy szampana, bo to dopiero pierwszy etap konkursu. Już dwa razy byliśmy nominowani, więc wiemy, że dostanie się na short listę 40 prac jest trudne. To byłby na pewno duży sukces. zwłaszcza, że konkurencja jest bardzo silna, mówimy o wielu wspaniałych realizacjach z całej Europy. Dlatego podchodzimy do tej nominacji ze spokojem.
Blok TBS-u jak drogi apartamentowiec od dewelopera
Blok TBS-u przy ul. Hallera w Rybniku zaprojektowała uznana katowicka pracownia SLAS (ich projektu powstaje np. w Katowicach nowy budynek Akademii Muzycznej, ale zaprojektowali też nagradzaną po wielokroć salę koncertową Szkoły Muzycznej w Jastrzębiu-Zdroju).
Projekt rybnickiego TBS-u nazwano po śląsku - "Ajnfart" nie bez przyczyny. Nawiązuje z jednej do śląskiej architektury, wyróżniającej się budynkami z cegły, z drugiej - budynek ma zachęcać do sąsiedzkich zażyłości, jak dawnej bywało, ma być takim ajnfartem (po śląsku - bramą). Dodatkowo kompleks (bo są tu nie tylko mieszkania, ale i punkty usługowe) tworzy całość z dwoma zabytkowymi budynkami z cegły, których nie zburzono tylko odrestaurowano.
- Punktem wyjściowym myślenia o współczesnej przestrzeni do zamieszkiwania jest potraktowanie dwóch istniejących – zabytkowych obiektów jako głównej kotwicy projektu - tłumaczą Aleksander Bednarski i Mariusz Komraus, architekci z pracowni SLAS. - Autentyczność istniejących budynków staje się pretekstem dla rozwinięcia całego kwartału jako przestrzeni opartej na tożsamości tego miejsca. Kontynuacja nie jest tu rozumiana poprzez odtwarzanie, ale przez wielowątkową interpretację i rozwijanie potencjału miejsca, w którym historia zderza się ze współczesnymi wymaganiami i możliwościami.
Mariaż zabytkowych budynków z nowym
Projekt SLAS traktuje kwartał miejski jako otwartą, różnorodną przestrzeń określoną głównie poprzez szereg przestrzeni publicznych powstałych na styku istniejących i zaprojektowanych struktur mieszkalnych. Struktury te są współczesną interpretacją kamienicy miejskiej. Wg architektów wielkie, przeskalowane „AJNFARTY” – bramy to wielofunkcyjne „pokoje urbanistyczne” – zadaszone przestrzenie publiczne będące nie tylko wejściami do klatek schodowych apartamentów, ale również animujące aktywność przez szereg funkcji usługowych i rekreacyjnych.
- Przewidziane na parterze mieszkania oraz liczne loggie na wyższych kondygnacjach będą istotnymi elementami zwiększającym partycypację lokatorów w tworzeniu bezpieczeństwa tej przestrzeni. Założeniem projektu jest subtelne wyznaczenie granic pomiędzy strefami publicznymi i półprywatnymi w sposób nie odcinający wnętrza kwartału od życia miasta - dodają projektanci z pracowni SLAS.
Ajnfart postawiono w śródmieściu Rybnika, zachęcając tym samym potencjalnych lokatorów nie do ucieczki na peryferia, ale do powrotu w serce miasta. Tym samym kwartał Rzeczna - miejsce w centrum Rybnika, które do tej pory było mało atrakcyjnym placem parkingowym z płyt betonowych - został zrewitalizowany i przywrócony do życia.
Sam blok z mieszkaniami zbudowano w kształcie litery U, ale takiej z Minecrafta. Znajduje się w nim 80 mieszkań. TBS uzyskał już decyzję o pozwoleniu na użytkowanie nowego budynku przy ul. Hallera. W połowie sierpnia rozpocznie się przekazywanie kluczy mieszkańcom tego bloku.
Inwestycja przy ulicy Hallera to pierwsza, warta ponad 43 miliony złotych, inicjatywa spółki miejskiej Towarzystwo Budownictwa Społecznego "Twój Dom".
