W Gmachu Bankowym w Chorzowie powstaje teatr… i nie tylko. Nowa kulturalna inicjatywa

Teatr Anatomia. Spełnianie dziecięcych marzeń

Spiritus movens Teatru Anatomia jest Rita Reiss. Od dziecka marzyła, by zostać aktorką i choć zawodowo zajmuje się czymś innym, to jako dorosła kobieta spełniła swoje dziecięce marzenie. W 2020 roku udało się jej stworzyć teatr z grupą pasjonatów, którzy także na co dzień wykonują inne zawody. Zespół teatru składa się z: programisty, fizyka, testera gier, edukatora pracującego dla Parku Śląskiego, osoby prowadzącej sklep spożywczy, prawnika, przewodnika muzealnego, studenta filologii klasycznej i choreografa.

- Chcieliśmy jakoś wyróżnić się na tle innych teatrów. Zaoferować widzom coś, czego nie będą mogli zobaczyć nigdzie indziej. Więc wybraliśmy sobie kilka takich celów, które są nam bardzo bliskie. Tworzymy sztukę przede wszystkim autorską, co sprawia, że właśnie widzowie przychodząc do nas doświadczają czegoś, czego nie mogą doświadczyć nigdzie indziej. Tworzymy spektakle w gatunkach rzadziej spotykanych w teatrze. Skupiamy się na czarnej komedii, kryminale, horrorze, a nawet science fiction – mówi Rita Reiss.

Artyści amatorzy przybliżają także sztukę osobom, dla których jest ona trudno dostępna - starszym, samotnym czy z niepełnosprawnościami. Ale też młodzieży, tak by sztuka była dla nich czymś, co chcą oglądać, czego chcą doświadczać i w czym chcą brać udział.

Teatr Anatomia swoje miejsce znalazł w Starochorzowskim Domu Kultury, gdzie od 2020 roku oficjalnie rezydował. Tam miał miejsce na próby i teatralne premiery, ale występował i występuje w różnych instytucjach kultury w naszym regionie. Przez miniony rok występów było szczególnie dużo. Teatr z grantu Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii zrealizował m.in. spektakle dla niewidomych.

„Szukaliśmy czegoś zdecydowanie mniejszego”

Grupa zaproponowała także współpracę władzom Chorzowa, a propozycja została pozytywnie przyjęta. Wspólnie poszukiwali miejsca na siedzibę teatru i tak trafili na ul. Chopina 10. Do Gmachu Bankowego, który jest własnością miasta i od lat stał pusty. Dawna siedziba banku to obiekt zabytkowy, wybudowany w 1927 r. w stylu ekspresjonistycznym, według projektu Stanisława Szcześniaka.

Szczególnie zachwycają tam schody wejściowe oraz główny hol z ozdobnymi kolumnami, który ma 220 m² powierzchni, Nad klatką schodową jest także świetlik, który niestety został zamalowany. Nowi najemcy chcą przywrócić jego pierwotną formę. Cały gmach, z wieloma mniejszymi pomieszczeniami, ma 630 m² powierzchni.

- Szukaliśmy czegoś zdecydowanie mniejszego, bo to jest jednak naprawdę ogromny lokal. Jednak miasto zaproponowało nam przyjazne warunki. A skoro mamy już tak ogromną powierzchnię, postanowiliśmy udostępnić ją mieszkańcom Chorzowa, różnym lokalnym artystom. Sami przebyliśmy drogę od zera, od teatru, który nie posiadał żadnej scenografii, nie miał swojego miejsca. I wiemy, jak ciężko jest różnym początkującym artystom. Jak ciężko jest znaleźć przestrzeń do prób, przestrzeń do występów. Często za taką przestrzeń trzeba bardzo dużo zapłacić. No i postanowiliśmy się tą przestrzenią podzielić - mówi Rita Reiss.

W dawnym banku będzie teatr i miejsce dla innych artystów

Gdy Stowarzyszenie Anatomia podało informację, że w gmachu przy ul. Chopina 10 będzie wynajmować przestrzeń różnym artystom, na atrakcyjnych warunkach, natychmiast rozdzwoniły się telefony, a skrzynka mailowa została zasypana wiadomościami. W ciągu miesiąca wszystkie pomieszczenia zostały zarezerwowane.

W dawnym Gmachu Bankowym, poza Teatrem Anatomia, swoje miejsce znajdą m.in. dwa zespołu muzyczne (lub więcej, bo zamierzają się także dzielić przestrzenią), ognisko muzyczne, pracownia linorytu. Będzie też sala baletowa, w której zajęcia prowadzić będzie stowarzyszenie oraz inne podmioty.

W dużym holu, w którym kiedyś mieściły się bankowe kasy, powstanie sala widowiskowa. Będzie tam scena z pełnym oświetleniem oraz nagłośnieniem. Swoje spektakle będzie tam prezentować Teatr Anatomia, ale miejsce dla siebie znajdą tam także inni artyści.

- Przyjęliśmy sobie taką misję działania społecznie, proartystycznie, więc to sala widowiskowa stanie miejscem nie tylko naszych występów, ale przestrzenią dla występów każdego, kto się do nas zgłosi, oczywiście w granicach rozsądku. Każdego artystę, który się do nas zgłosi przygarniemy, powitamy i zaoferujemy mu występ. Na scenę zapraszamy tak naprawdę każdego - od teatrów, przez zespoły muzyczne, orkiestry, tancerzy. Wszystko, co można wystawić na scenie, ale nie tylko – podkreśla Rita Reiss.

Artyści mają do dyspozycji… skarbiec z pancernymi drzwiami

Hol zabytkowego gmachu może być wykorzystany także jako sala taneczne czy też galeria malarstwa, fotografii lub rzeźby. W planach są także różne społeczne wydarzenia, które mają angażować i integrować mieszkańców Chorzowa.

Artyści mają także do dyspozycji... duży skarbiec z pancernymi drzwiami, który znajduje się za reprezentacyjną salą. W końcu budynek powstał jako Gmach Bankowy i taką funkcję przez lata pełnił. Na razie jednak szczególnego pomysłu na wykorzystanie sejfu nie ma, ale z całą pewnością teatralne rekwizyty będą bezpieczne.

Otwarcie nowej instytucji kultury przy ul. Chopina 10 w Chorzowie planowane jest na listopad 2025 roku. Jak zapowiadają w Stowarzyszeniu Anatomia w harmonogramie imprez na otwarcie znajdą się także wydarzenia dla mieszkańców Chorzowa (i nie tylko), by pokazać im, że takie miejsce powstało. - Żeby ludzie wiedzieli, że mogą tutaj przyjść, rozgościć się jak w swoim domu i być może stworzyć tu jakąś społeczność – zaznacza Rita Reiss.