„Nieprzezroczyste. Historie chłopskiej fotografii” to fascynującą podróżą śladem zdjęć i historii dotąd ignorowanej, pomijanej, zapomnianej, uznawanej przez wieki za nieważną – niechcianej i często wstydliwej, ale kluczowej dla zrozumienia naszych przodkiń i przodków, a także nas samych.
- Skąd na wsi aparaty? Kto najczęściej robił nimi zdjęcia? Czemu było tak niewiele fotografek? Dlaczego wszyscy mieli na sobie takie same ubrania i czemu tak ważne były buty? To połączenie literatury i namysłu nad fotografią chłopską z analizą socjologiczną, bo w formie miniesejów znajdują się rozmowy, zapisy historii mówionej, dokumenty, mikroreportaże, rozważania teoretyczne, cytaty z esejów o fotografii i nowe refleksje o historii ludowej – czytamy o książce nominowanej do Paszportów Polityki.
Agnieszka Pajączkowska opisuje wybrane chłopskie zdjęcia, często też historie osób, które na nich widnieją, i ich rodzin, o ile są znane. Ale rdzeniem książki pozostaje pytanie, czym właściwie jest to, co widzimy oraz czego fotografia nie pokazuje i nie rozstrzyga. To nie tyle opowieść o osobach widocznych na zdjęciach, ile o samych zdjęciach i tych, którzy je wykonywali – fotografkach i fotografach, o ich motywacjach, warsztacie pracy, miejscu w wiejskiej społeczności. I to w czasach, kiedy na fotografię reagowano zarówno z zachwytem, ale i przestrachem, obawiając się, że może skraść duszę. Tak oglądane chłopskie fotografie pozwalają spojrzeć z mniej oczywistej perspektywy na polską historię XX wieku. Ale to też opowieść, gdzie ważny staje się kontekst – sama fotografia oraz jej społeczne i ekonomiczne uwarunkowania.
Spotkanie z Agnieszką Pajączkowską - 15 lutego w Muzeum Miejskim w Tychach
Spotkanie z Agnieszką Pajączkowską w Muzeum Miejskim w Tychach, przy pl. Wolności 1, odbędzie się w czwartek, 15 lutego 2024 r., o godz. 18.00. Wstęp jest wolny a zapisy przyjmowane są pod numerem telefonu: 887 450 212 (także SMSem) oraz adresem mailowym: n.sitko@muzeum.tychy.pl. Tego samego dnia, w godzinach 12.00-15.00 Agnieszka Pajączkowska poprowadzi płatne warsztaty „Sposoby patrzenia na fotografię – praca z archiwami domowymi i społecznymi”.
- Uczestniczki i uczestnicy warsztatów doświadczą różnych poziomów patrzenia na zdjęcie i interpretowanie go. Dowiedzą się, jak można opisywać obraz fotograficzny, jak łączyć go z opowieścią. Zastanowią się też, jak połączyć ustalanie faktów z osobistymi wspomnieniami – informują w tyskim muzeum.
Agnieszka Pajączkowska to kulturoznawczyni, badaczka historii codziennych praktyk fotograficznych, kuratorka, edukatorka wizualna, animatorka kultury, autorka projektu i książki „Wędrowny Zakład Fotograficzny” oraz książki eseistycznej „Nieprzezroczyste. Historie chłopskiej fotografii”, za którą otrzymała nominację do Paszportów Polityki 2023 w kategorii „książka”.
Dwukrotna stypendystka Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w obszarze sztuk wizualnych (2015 i 2020). Absolwentka studiów doktoranckich w Instytucie Kultury Polskiej Uniwersytetu Warszawskiego. W 2016 roku otrzymała tytuł „Kulturystki Roku” przyznawany przez Radiowy Dom Kultury, w 2020 roku została laureatką Nagrody im. Beaty Pawlak i Nagrody im. Wiesława Kazaneckiego, była także nominowana do Nagrody im. Ryszarda Kapuścińskiego i Nagrody im. Stanisława Barańczaka. Mieszka na Pogórzu Izerskim.
