Jak ma się zbiornik Racibórz Dolny po powodzi z 2024 roku? Wtedy uratował dorzecze Odry przed katastrofą, a teraz przeszedł kontrolę techniczną

Zbiornik Racibórz Dolny ratuje przed powodzią

W wyniku długotrwałych i bardzo intensywnych opadów deszczu we wrześniu 2024 roku na południowym zachodzie Polski wystąpiła powódź, która objęła swoim zasięgiem dorzecze Odry. Na całe szczęście nie powtórzyły się tragiczne wydarzenia z 1997 roku, kiedy "powódź tysiąclecia" spustoszyła m. in. Wrocław i jego okolice. W uniknięciu podobnej sytuacji pomógł szereg rozwiązań wprowadzonych w ciągu ostatnich parunastu lat - między innymi otwarty w 2020 roku zbiornik Racibórz Dolny w województwie śląskim.

Zbiornik Racibórz Dolny po raz pierwszy został uruchomiony w październiku 2020 roku podczas wezbrania na Odrze - był to swego rodzaju chrzest bojowy. Kolejne jego użycie miało miejsce w trakcie powodzi we wrześniu 2024 roku. Zbiornik rozpoczął pracę dokładnie 15 września 2024 roku, około godziny 4:20. W tym momencie wodowskaz w Krzyżanowicach, położony w zlewni Górnej Odry, wskazywał poziom około 690 cm przy przepływie wody rzędu 750 m³/s.

Podczas kulminacyjnej fazy powodzi zbiornik zgromadził 147 mln m³ wody, co stanowiło około 80% jego ówczesnej pojemności. Dodatkowo sąsiedni Polder Buków przyjął ponad 50 mln m³ wody. Maksymalny stan napełnienia osiągnięto we wtorek, 17 września, o godzinie 16:00. Łącznie oba obiekty zatrzymały około 200 mln m³ wody.

Jak ma się zbiornik Racibórz Dolny po powodzi z 2024 roku?

Po powodzi należało sprawdzić stan techniczny obiektu. Wody Polskie w Gliwicach zleciły przeprowadzenie ekspertyz podmiotowi zewnętrznemu. Praca dobiegła końca, a Wody Polskie informują o pierwszych wnioskach.

Na początek bardzo dobre informacje: równolegle z zewnętrznymi ekspertyzami, zbiornik przeszedł okresową roczną kontrolę. Wynika z niej, że obiekt może piętrzyć wody powodziowe do poziomu 193,80 m n.p.m. Poziom ten odpowiada napełnieniu zbiornika we wrześniu 2024 roku, kiedy zbiornik przechwycił fale powodziową na Odrze i pomógł zredukować straty i szkody w infrastrukturze na terenie położonym poniżej.

Jednocześnie Wody Polskie w Gliwicach weryfikują wyniki zleconych ekspertyz. Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej informuje, że zapoznaje się z zakresem wskazanych w dokumentach prac naprawczych na terenie zbiornika. Dodaje też, że bezzwłocznie, po zabezpieczaniu środków finansowych na ten cel przystąpi do ich realizacji. Na ten moment Wody Polskie nie informują o konkretnych obszarach działań.

Największy obiekt hydrotechniczny w Polsce

Przypomnijmy, że ukończony w 2020 roku zbiornik Racibórz Dolny to obecnie największy obiekt hydrotechniczny w Polsce. Całkowita pojemność zbiornika wynosi 185 milionów metrów sześciennych wody. Na co dzień obiekt jest tzw. zbiornikiem suchym. Przez zaporę swobodnie przepływa Odra.

Co ciekawe, w jego czaszy dopuszczalna jest np. jazda rowerem, uprawa rolna na określonych warunkach, a nawet wydobycie kruszywa. Uruchamiany jest wyłącznie w sytuacji zagrożenia katastrofalną powodzią. Ma wówczas za zadanie ściąć falę wezbraniową.