"Ora et labora" od 1252
Cystersi osiedlili się w Rudach w latach 40. XIII wieku. Pełnoprawny klasztor istniał prawdopodobnie od 1252 roku. Mnisi przybyli na Śląsk z Jędrzejowa w Małopolsce. Za fundatora opactwa uchodzi książę Władysław III Opolski. Cystersi modlili się i pracowali w Rudach do 1810 roku, kiedy to król pruski zsekularyzował klasztor i przejął jego siedzibę na rzecz państwa (wkrótce przypadła ona książętom raciborskim). Fryderyk Wilhelm przepędził rudzkich zakonników z miejsca, gdzie modlili się i pracowali od prawie 600 lat. Po opactwie zostały kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i Sanktuarium Matki Bożej Pokornej. Choć świątynia przeżyła wiele przebudów, w 1945 r. spustoszył ją pożar spowodowany przejściem żołnierzy Armii Czerwonej. Została odrestaurowana dopiero w latach 1994-1996. Część klasztorno-pałacowa, będąca własnością Skarbu Państwa od okresu powojennego stopniowo popadała w ruinę. W 1998 roku została przekazana na własność diecezji gliwickiej, która prowadzi tam stopniowe prace mające na celu rehabilitację i adaptację kompleksu na potrzeby nowych funkcji użytkowych.
Zespół klasztorno-pałacowy w Rudach składa się z kościoła będącego trójnawową bazyliką, czworoboku średniowiecznego klasztoru pocysterskiego oraz później dobudowanych skrzydeł barokowej rezydencji pałacowej. Otacza go park w stylu angielskim o powierzchni 95 ha. Założono go w latach 1822-1846. Obecnie Przypałacowe Założenie Ogrodowe w Rudach jest jedną z części składowych Parku Krajobrazowego „Cysterskie Kompozycje Krajobrazowe Rud Wielkich”, który obejmuje 443,5 kilometrów kwadratowych i rozciąga się od rzeki Odry na zachodzie po Orzesze i Woszczyce na wschodzie oraz od rzeki Bierawki na północy po Rybnik na południu.
Majówka w klasztorze?
Dawny klasztor cystersów w Rudach i jego otoczenie to idealne miejsce na refleksyjną wycieczkę śladami przeszłości i wśród pięknej przyrody. W Rudach możemy zobaczyć wspomniany zespół klasztorno-pałacowy otoczony zabytkowym parkiem, uroczysko Buk, park Pod Dębem, szpitalik dr Rogera, system kanałów ze śluzą na rzece Rudzie, zespoły starych alei oraz liczne pomnikowe drzewa. W dawnym opactwie funkcjonują także muzeum z galerią (we wtorki można zwiedzać za darmo), Restauracja Cysterska i dom pielgrzyma.
W majówkę można po prostu zwiedzić zespół klasztorny, pospacerować i poczuć klimat "Śląskiego Imienia Róży", albo skorzystać z oferty kulturalnej dawnego opactwa.
1 i 3 maja 2025 r. na najmłodszych czeka nocne poszukiwanie skarbu cysterskiego w murach starego opactwa dla dzieci (4-8 lat) - zwiedzanie rozpocznie się o godzinie 20.30, a dzieci proszone są o zabranie ze sobą latarek (bilety w cenie 10 i 15 złotych do kupienia TUTAJ). Z początkiem maja można też oglądać wystawę „Kossakowska narracja – sztuka, historia, emocje” (Kolekcja Rodzinna Oliwera Huptasia) prezentującą dzieła Jerzego oraz Wojciecha Kossaków.
1 maja 2025 roku otwarta zostanie także wystawa pochodzącej z Bytomia artystki Moniki Jerominek. „IKONA jest moim MIEJSCEM!” prezentowana w Galerii Sztuki w Starym Opactwie w Rudach jest nie tylko wydarzeniem artystycznym, ale i duchowym. Przedstawione ikony, utrzymane w żywych, pełnych ekspresji barwach, są osobistymi zapiskami duchowej podróży artystki. Monika Jerominek w oryginalny i współczesny sposób operuje symbolami zaczerpniętymi z biblijnych narracji.
- Prace Moniki Jerominek są głosem współczesnej duchowości, który dociera do współczesnego odbiorcy poprzez świeżość spojrzenia i emocjonalną głębię. Wystawa jest wyjątkową okazją, by poprzez kontemplację ikon odnaleźć swoje własne miejsce blisko Boga, do czego zachęca sam tytuł wystawy inspirowany Psalmem 73: „Mnie zaś dobrze jest być blisko Boga”. Ekspozycja ta stanowi świadectwo, że ikona nadal pozostaje żywą formą wyrazu religijnego doświadczenia i artystycznej ekspresji w XXI wieku - pisze kurator wystawy, dr Grzegorz Tomasiak.
Wystawa będzie pokazywana do 29 czerwca 2025 roku. Wernisaż ze spotkaniem autorskim odbędzie się w sobotę, 7 czerwca 2025 o godzinie 18:30. Więcej informacji znajdziecie TUTAJ.
Może Cię zainteresować:
