Upadł dwutygodniowy rząd Mateusza Morawieckiego, który nie otrzymał wotum zaufania. Misję sformowania rządu – zgodnie z przewidywaniami – Sejm RP powierzył Donaldowi Tuskowi. We wtorek, 12 grudnia 2023 roku, lider Koalicji Obywatelskiej wygłosi swoje exposé. Nie musimy jednak na nie czekać, aby wiedzieć, z czego będziemy go rozliczać. Wiele obietnic dla Śląska i Zagłębia padło podczas kampanii wyborczej.
Uznanie Ślązaczek i Ślązaków za mniejszość etniczną
Uznanie języka śląskiego za język regionalny znalazło się w „stu konkretach na pierwsze sto dni nowego rządu”. To deklaracja, którą Donald Tusk złożył osobiście podczas wizyty w Radzionkowie.
– Nazwaliśmy to deklaracją radzionkowską, ale czasem potrzeba dużych słów, kiedy mówi się o ważnych sprawach. To moja deklaracja, że dokończymy to, co ludzie stąd zaczęli bez powodzenia, czyli uznanie języka śląskiego jako języka regionalnego – zapowiedział Donald Tusk.
W obecnej sytuacji to jednak za mało. Politycy Koalicji Obywatelskiej zapowiedzieli nowe standardy, również wobec mniejszości, a więc cel środowisk regionalistycznych jest jasny – uznanie Ślązaczek i Ślązaków za mniejszość etniczną (Interesujesz się Śląskiem i Zagłębiem? Zapisz się i bądź na bieżąco - https://www.slazag.pl/newsletter)
Ministerstwo Przemysłu na Górnym Śląsku
To obietnica, która prawdopodobnie zostanie spełniona jako pierwsza. Dość niespodziewanie na szefową Ministerstwa Przemysłu nominowano prof. Marzena Czarnecka z Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, gdzie m.in. kierowała Katedrą Transformacji Energetycznej.
– Pani minister od pierwszego dnia będzie miała dużo roboty związanej chociażby z węglem, a jej pierwszym zadaniem będzie również przygotowanie regularnego ministerstwa w Katowicach (…) Jest gotowa i zacznie pracę pierwszego dnia (nowego rządu – przyp. red.) – zapowiedział Donald Tusk.
Tym samym potwierdził, że resort zostanie ulokowany na Górnym Śląsku.
– Dla mnie było bardzo ważne, żeby Ministerstwo Przemysłu skoncentrowało się na najbardziej palących problemach dotyczących kopalń, górnictwa i Śląska jako całości. Nie ukrywam, że intencja, żeby resort był w Katowicach, wynika z głębokiego przekonania, że Śląsk to wszystkie nadzieje, ale też problemy i zagrożenia, które trzeba traktować interdyscyplinarnie – podkreślił Donald Tusk.
10 mld złotych na pustostany dla samorządów
Podczas kampanii wyborczej Donald Tusk w Bytomiu ogłosił, że jego przyszły rząd zamierza przeznaczyć 10 mld złotych na remonty pustostanów. Pieniądze mają zostać przyznane samorządom. Z tej kwoty proporcjonalnie 1,8 mld złotych powinno trafić do województwa śląskiego.
– Jestem w kontakcie z kierownictwem Koalicji Obywatelskiej. Nie mam dzisiaj podstaw, aby myśleć, że te deklaracje nie będą realizowane. Mam też świadomość, że przed nami jeszcze długa droga, bo musi się jeszcze sporo wydarzyć, aby mieć moc sprawczą, a takie projekty nie rodzą się z dnia na dzień – powiedział Mariusz Wołosz, prezydent Bytomia, w ŚLĄZAQ.
W zasobach Urzędu Miejskiego w Bytomiu znajduje się około 60 kamienic, które czekają na remont. Dotychczas doprowadzenie do porządku jednej, w zależności od jej rozmiaru, kosztowało magistrat od półtora do nawet sześciu milionów złotych.
Likwidacja SRK. Przekazanie terenów samorządom
Bardzo atrakcyjne tereny kilkudziesięciu miast województwa śląskiego znajdują się w posiadaniu Spółki Restrukturyzacji Kopalń, co blokuje możliwe inwestycje lokalne. Rozwiązanie? Likwidacja SRK i przekazanie tych terenów samorządom.
– Jeśli mamy zdążyć z zagospodarowaniem Funduszu Sprawiedliwej Transformacji w województwie śląskim, a do tego wykorzystać standardowe pieniądze strukturalne, w ciągu kilku miesięcy przyszłego roku ta zmiana musi się dokonać. Moim zdaniem, dla nowego rządu będzie to jedno z kluczowych wyzwań na pierwszych stu dni, kluczowych z punktu widzenia Śląska i Zagłębia. Samorządy doskonale to wiedzą, bo pilnują tych tematów od dawna: terminy są bezlitosne, wskutek indolencji poprzedniego rządu jesteśmy ogromnie spóźnieni i musimy zdążyć z projektami do 2027 roku. Ale pierwszy krok to uwolnienie terenów i obiektów poprzemysłowych ze spółki SRK – powiedział Jerzy Buzek dla ŚLĄZAG-a.
Pieniądze z Unii Europejskiej
Samorządy czekają na pieniądze z Funduszu Sprawiedliwej Transformacji. Dla województwa śląskiego to około 10 mld złotych. Odrębna kwestia to wsparcie z Krajowego Planu Odbudowy.
– KPO to potężny zastrzyk finansowy dla regionu, który może rozwiązać wiele problemów. Mam nadzieję, że pierwsze umowy zostaną podpisane jeszcze w tym roku. Mamy alokację 170 mln złotych z nowej perspektywy na odnawialne źródła energii. Wniosków wpłynęło na dziesięć razy wyższą kwotę. To pokazuje realne potrzeby (…) Moglibyśmy przyspieszyć transformację, ale nie mamy pieniędzy – podkreślił marszałek Jakub Chełstowski w Radiu Piekary.
Fundusz Sprawiedliwej Transformacji i KPO zostały zablokowane z powodu naruszania praworządności przez Prawo i Sprawiedliwość. Donald Tusk zapowiedział, że odblokuje te pieniądze po przejęciu władzy. Pierwsze transze zaczęły spływać już po ogłoszeniu wyniku wyborów (Interesujesz się Śląskiem i Zagłębiem? Zapisz się i bądź na bieżąco - https://www.slazag.pl/newsletter)
Rozwiązanie problemów górnictwa
Prawo i Sprawiedliwość zostawiło górnictwo w katastrofalnej kondycji. Polska Grupa Górnicza potrzebuje wsparcia w wysokości od pięciu do siedmiu miliardów złotych, aby nie zbankrutować. To wyzwanie, któremu stawić czoła będzie musiało Ministerstwo Przemysłu.
– Nie będzie transformacji bez porozumienia społecznego. Ono zostało zawarte (umowa społeczna ws. górnictwa – przyp. red.) i będziemy dążyć do tego, aby jak najszybciej zostało notyfikowane w Unii Europejskiej – podkreślił poseł Wojciech Saługa (KO) w Radiu Piekary.
Umowę społeczną podpisano 28 maja 2021 roku. Od tego czasu minęło 928 dni. Czas leci…
Gmach Sejmu Śląskiego dla samorządu
Politycy Koalicji Obywatelskiej wielokrotnie mówili o wzmocnieniu samorządów. To nie tylko przekazanie im 100 proc. udziałów w podatku PIT i części wpływów z innych podatków. To także ograniczenie kompetencji wojewody, który jest przedstawicielem władzy centralnej w województwie, i przekazanie ich samorządowi regionu. Symboliczne można zacząć od przekazania… budynku Sejmu Śląskiego.
