Piękne, klasyczne Świętochłowice: ulica Katowicka na dawnych zdjęciach i pocztówkach

Dzięki, Herr Donnersmarck! Za zbudowanie w Świętochłowicach ulicy Katowickiej, która zainicjowała dynamiczny rozwój młodego, przemysłowego miasta. Dynamizm został tu do dziś, ale warto zobaczyć od czego wszystko się zaczęło. Mamy absolutnie unikalne zdjęcia i pocztówki z głównej arterii Świętochłowic.

W pierwszych stuleciach swego istnienia (a istniały od średniowiecza) Świętochłowice rozwijały się powoli. Rewolucję - dosłownie, bo przemysłową - przyniosła pierwsza połowa XIX wieku. W jego latach 20. powstała w Chropaczowie pierwsza kopalnia węgla kamiennego, o nazwie „Król Saul”, a przy niej huta cynku „Fanny”. Analogicznie w Świętochłowicach uruchomiono hutę „Bethlen-Falva” (późniejszą „Florian”, istniejąca do dziś jako oddział ArcelorMittal Poland S.A.) i kopalnię „Fausta”.

Świętochłowice i Donnersmarckowie

Zakładów przemysłowych szybko przybywało, a istniejące się rozbudowywały; w pierwszych inwestycjach prym wiódł ród przemysłowych magnatów Henckel von Donnersmarcków. „Faustę” z czasem zintegrowano z paroma innymi kopalniami, tworząc kopalnię „Deutschland” (później „Polska”). W Lipinach, powstałych już w wyniku rewolucji przemysłowej (w nich samych narodziło się tymczasem osiedle robotnicze Piaśniki), założono kopalnię „Matylda”. Tam też powstała huta cynku „Silesia”. Na gruntach pod Świętochłowicami uruchomiono Eintrachthütte (później huta „Zgoda”). Dała ona początek osadzie robotniczej o tej samej nazwie, przyłączonej do Świętochłowic w 1929 r. W 1845 r. do Świętochłowic dotarła kolej żelazna z Wrocławia.

Historycy twierdzą, że dzięki Donnersmarckom małe w XIX wieku Świętochłowice szybko urosły do znaczącej osady przemysłowej, a potem powiatowej miejscowości. I to właśnie z inicjatywy Guido Henckel von Donnersmarcka w 1879 r, została zbudowana ul. Katowicka.

Pod numerem 30 mieści się zresztą budynek Dyrekcji Kopalń i Hut Donnersmarcków. Dziś mocno zniszczony. Ulica wielokrotnie zmieniała swoją nazwę. Była to Bahnhofstraße (Dworcowa), Wolności, Adolf-Hitler-Straße oraz Armii Czerwonej.

Poza byłą dyrekcją zakładów Donnersmarcków przy ul. Katowickiej znajduje się gmach Urzędu Miejskiego, wieża ciśnień, wieża zegarowa, hala targowa oraz dwa kościoły – katolicki Piotra i Pawła oraz ewangelicki Jana Chrzciciela. Kamienice wzdłuż ulicy miały secesyjny wystrój, a wiele z nich było tzw. domami urzędniczymi. W 2003 roku zachodnią cześć ulicy zamieniono w deptak.

Trudny wiek Świętochłowic

W XX wieku rozwój Świętochłowic wyhamował. Nie tylko gospodarczy, bo i terytorialny - miasto centralnie położone w sercu Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego, pomiędzy konkurencyjnymi ośrodkami, jak Chorzów, Bytom i Ruda Śląska, nie miało takich możliwości ekspansji jak np. położone peryferyjnie Katowice, Gliwice czy nawet Zabrze. Zaawansowane w chwili swego wdrażania technologie przemysłowe, w swoim czasie najnowocześniejsze w Niemczech i Polsce, stopniowo się starzały, stając się coraz mniej efektywne i wywierając coraz bardziej degradujący wpływ na środowisko naturalne i warunki życia mieszkańców. XXI wiek przyniósł kres wydobyciu węgla i ograniczenie produkcji hutniczej.

Chorzów Wolności 1918 poczta

Może Cię zainteresować:

Mówią o niej "Wolka". Ulicę, bez której nie byłoby Chorzowa mamy na starych dobrych zdjęciach z Königshütte

Autor: Maciej Poloczek

05/07/2023

Katowice w roku 1872

Może Cię zainteresować:

Na tych zdjęciach miasto Katowice ma dopiero 7 lat. Budowano je tak: na jednej osi domy, na drugiej przemysł

Autor: Tomasz Borówka

10/07/2024

Świętochłowice ul Dworcowa

Może Cię zainteresować:

Najstarsze budynki w Świętochłowicach

Autor: Redakcja NGS24

10/04/2022

Subskrybuj ślązag.pl

google news icon