Szpiegowskie fotografie sprzed wojny. Wywiad III Rzeszy nie marnował żadnej okazji

Fortyfikacje przedwojennego Obszaru Warownego "Śląsk" w Goduli i Łagiewnikach (wtedy samodzielnych gminy, dziś dzielnicach Rudy Śląskiej i Bytomia) budowano pod osłoną tajemnicy wojskowej, jednak niemiecki wywiad zdołał rozpracować te obiekty. Najdobitniej świadczą o tym niemieckie szpiegowskie zdjęcia, zamieszczone w specjalnej publikacji z czerwca 1939 roku.

Schrony na Goduli (określane tak umownie od tzw. punktu oporu "Godula", którego skrzydła sięgały terenu Orzegowa i Świętochłowic) rozpoczęto budować w 1937 roku, a zakończono je w roku 1938. Wybudowano aż 17 schronów bojowych, mających stanowić trzon obrony pozycji. Uzupełniały ją ufortyfikowane koszary.

Schrony w Łagiewnikach, należące do punktu oporu "Łagiewniki", którego fortyfikacje ciągnęły się od Chorzowa po granice Świętochłowic i Goduli, rozpoczęto budować w 1936 roku. Wtedy stanęła większość nich, ale ostatnie wznoszono jeszcze w roku 1939.

Tę rozbudowę fortyfikacji uważnie śledzili Niemcy, przyglądając się jej w bardzo dosłownym sensie. Ułatwiały to szczególnie wieże wyciągowe nadgranicznych kopalń, z wyniosłym Szybem Krystyna (wówczas Förderturm Kaiser-Wilhelm-Schacht) kopalni "Szombierki" (Hohenzollerngrube) na czele.

Dlatego też na niewiele zdały się przedsiębrane przez Wojsko Polskie środki ostrożności, jak otoczenie budowanych schronów wysokimi , drewnianymi ogrodzeniami czy stosowanie siatek maskujących. Z drugiej strony granicy, a nawet z okolicznych zabudowań, wykonywano szpiegowskie zdjęcia, umożliwiające niemieckiemu wywiadowi nie tylko szczegółowe zlokalizowanie polskich obiektów, ale i w miarę precyzyjne oszacowanie ich potencjału bojowego. W jakimś stopniu wprowadzało wprawdzie Niemców w błąd wznoszenie przez Polaków gdzieniegdzie atrap, czyli tzw. schronów pozornych. Ale dawało to niewiele i Niemcom udało się zidentyfikować owych 17 autentycznych schronów bojowych.

Szpiegowskie fotografie m.in. z rejonu Goduli i Łagiewnik zostały zamieszczone w specjalnej wojskowej publikacji na temat polskich fortyfikacji, wydanej przez niemieckie Naczelne Dowództwo wojsk Lądowych i Sztab Generalny Wojsk Lądowych samej w sobie tajnej i udostępnionej wyłącznie sztabowcom. Nosiła tytuł "Die polnische Lendesbefestigung. Stand vom 16.6.1939" i jak sugeruje jej nazwa, ukazała się blisko połowy czerwca 1939 roku.

Polskie tłumaczenie tego wyjątkowego dokumentu, autorstwa Dariusza Prochotty przy współpracy Mariana Pramora, ukazało się w II tomie "Śląskiego Rocznika Fortecznego", wydanym w roku 2009 przez Stowarzyszenie na Rzecz Miłośników Fortyfikacji "Pro Fortalicium" oraz Drukarnię Archidiecezjalną w Katowicach.

Granica polsko-niemiecka w Bytomiu

Może Cię zainteresować:

Bytom otoczony nową granicą państwową z 3 stron. Po tej historii w mieście nie ma już śladu

Autor: Tomasz Borówka

17/02/2023

Gmach Urzędów Niezespolonych

Może Cię zainteresować:

Luftschutzraum. Pod tymi znanymi miejscami w Katowicach mieściły się schrony przeciwlotnicze

Autor: Tomasz Borówka

12/06/2023

Podziemia collage

Może Cię zainteresować:

Schron w parku Kościuszki. Tajemnicze podziemia pod kościółkiem to wielka zagadka Katowic z czasów II wojny światowej

Autor: Tomasz Borówka

01/10/2023

Subskrybuj ślązag.pl

google news icon