Gdzie na Industriadę? 40 śląskich zabytków techniki na wyciągnięcie ręki. Człowiek od UNESCO poleca, co wybrać w sobotę

XIII edycja Industriady startuje już w najbliższą sobotę 3 września, a jej symboliczny rozruch odbędzie się w Browarze Obywatelskim w Tychach. Jej motyw przewodni brzmi: ,,Po szychcie. Czas na fajrant!”. Codziennie na łamach portalu ŚLĄZAG przeczytacie rekomendacje naszych ekspertów od zabytków poprzemysłowych: co odwiedzić w sobotę, które obiekty mają szczególną wartość i historię. Naszym pierwszym przewodnikiem jest Zbigniew Pawlak, prezes Stowarzyszenia Miłośników Ziemi Tarnogórskiej. 5 lat temu to dzięki zaangażowaniu jego i jego środowiska, udało się wpisać industrialne dziedzictwo Tarnowskich Gór na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.

- Po raz trzynasty Industriada odbędzie się także w Tarnowskich Górach. W Zabytkowej Kopalni Srebra oraz Sztolni Czarnego Pstrąga będzie można m.in. zwiedzić podziemia w towarzystwie duchów, pośpiewać stare pieśni górnicze, czy też wziąć udział w warsztatach oraz wykładach – mówi Pawlak.

W sumie w dwóch obiektach ze Światowej Listy UNESCO, będzie można wziąć udział (zarówno pod ziemią, jak i na powierzchni) w 27 różnych wydarzeniach. Oprócz czasu wolnego w tarnogórskich zabytkach będzie jeszcze jeden bohater – dzwonek. To właśnie jego dźwięk przez wiele lat obwieszczał górnikom rozpoczęcie szychty oraz zakończenie pracy.

- To od dzwonka zaczniemy naszą zabawę. Zapraszamy wszystkich mieszkańców województwa do wspólnego dzwonienia. Niech głos tarnogórskiego dzwonka niesie się po okolicy. Mamy w końcu koniec szychty. Weźmy ze sobą dzwonek, może być szkolny, albo rowerowy i dajmy sygnał na fajrant. Wskrzesimy dawne pieśni górnicze, nauczymy się XIX-wiecznej pieśni związanej właśnie z fajrantem i dzwonkiem. Będą performensy, happeningi, wyścig z podziemi na powierzchnię z ekwipunkiem górniczym, gra terenowa, warsztaty kreatywne, wykłady i wieczorny koncert z wizualizacjami maszyn na terenie skansenu przy kopalni – zapowiada Pawlak.

Trasa w Sztolni Czarnego Pstrąga zostanie wzbogacona o efekty wizualne i dźwiękowe. Na powierzchni będzie można rzeźbić gwarków z drewna, posłuchać historii Alojzego Niedbały, tarnogórzanina, górnika i rzeźbiarza ludowego. Odbędzie się też gra terenowa "Wandale i Romantycy" – wyprawa śladami turystów, którzy przez ponad 60 lat funkcjonowania Sztolni jako trasy turystycznej pozostawili na drzewach różne napisy nawiązujące do ich wizyt w obiekcie oraz wyznania miłości.

4 inne zabytki śląskiego przemysłu, które trzeba zobaczyć w sobotę. Poleca Zbigniew Pawlak:

1. Górnośląskie Koleje Wąskotorowe w Bytomiu
To pamiątka po pierwszej kolei na Górnym Śląsku, dziedzictwo, które do dziś łączy kilka naszych gmin. Zabytkowy parowóz pod parą jest rzeczą wyjątkową – mamy tylko dwa takie maszyny w regionie. Co dla mnie również ważne, wąskotorówką opiekuje się stowarzyszenie, jak my w Tarnowskich Górach. A więc oddolna robota społeczników. Z wielu powodów warto na Industriadę przyjechać do Bytomia.

2. Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu
Kopalnie Guido i Luiza, wraz ze Sztolnią Królowa Luiza to najlepiej zrewitalizowane obiekty przemysłowe w Europie. I wiem, co mówię, bo zwiedziłem ich dziesiątki. Najdłuższa trasa podziemna w kopalni węgla kamiennego na kontynencie, najdłuższa pływająca trasa sztolniowa w Polsce. Jedna z dwóch maszyn parowych na Górnym Śląsku pod parą. To wszystko trzeba znać i trzeba zobaczyć. Tym bardziej, że maszyna parowa to urządzenie, które zbudowało Śląsk jaki znamy.

3. Muzeum Hutnictwa w Chorzowie
Królewska Huta w Chorzowie odegrała istotną rolę w cywilizacyjnym rozwoju Europy. To nie teza, to fakt. Przemysł na Śląsku zbudował swoją potęgę jako konglomerat różnych zakładów i w Chorzowie bez wątpienia działały najważniejsze z nich. Muzeum stanowi tylko wycinek hutniczej potęgi miasta i całego regionu, ale dobrze, że chociaż w części możemy zobaczyć ją na własne oczy.

4. Kopalnia Ignacy w Rybniku
Każdy nowy zrewitalizowany zabytek przemysłu na Śląsku cieszy i mobilizuje. Tym bardziej, że Ignacy na powierzchni został zrealizowany świetnie. Brakuje mi tylko trasy podziemnej w Rybniku, ale to tylko kwestia czasu. Zazdroszczę czynnej maszyny parowej. To trzeba zobaczyć. Pamiętajmy też, że utrzymanie pod parą takiego urządzenia jest szalenie kosztowne.