Kolejny dowód, że Planetarium Śląskie to dzieło światowej architektury: skopiowali je Argentyńczycy [ZDJĘCIA]

Planetarium Śląskie w Chorzowie. Gdyby ktoś (jeszcze) potrzebował dowodu, że to wybitne i prekursorskie dzieło światowej architektury, służymy dowodem: Planetarium Galileusza w Buenos Aires. Nie ma co owijać w bawełnę: Argentyńczycy skopiowali to, co nasze. I w sumie... Nie tylko oni.

Redakcja Ślązaga poświęca sporo uwagi odnowionemu i rozbudowanemu Planetarium Śląskiemu i trudno się temu dziwić. Ten wyjątkowy gmach na uwagę zasługuje, tym bardziej, że w końcu wygląda co najmniej tak dobrze, jak blisko 70 lat temu, gdy zwiastował – gdzieś na granicy Chorzowa i Katowic – coś zupełnie nowego.

Prawda jest taka, że w historii śląskiej architektury nie mamy zbyt wiele momentów, gdy byliśmy autentycznie awangardowi, a mówiąc „autentycznie” mamy na myśli cały świat i coś, co inni zaczęli robić po nas. Planetarium Śląskie w dawnym Wojewódzkim Parku Kultury i Wypoczynku to właśnie gmach wyprzedzający nadchodzącą dopiero epokę. Rok 1953, w którym architekt Zbigniew Solawa przygotował w tempie błyskawicznym projekt planetarium, to było aż 5 lat przed wystawą EXPO w Brukseli, która zdefiniowała nowe podejście w myśleniu o futurystycznej architekturze. Coś, co w Belgii (dokładniej pod Brukselą) zmaterializowało się w postaci szalonego obiektu Atomium, na Śląsku istniało, działało od lat trzech.

Planetarium Śląskie otwarto w roku 1955, jako jeden z pierwszych na świecie budynków tak silnie inspirowanych kosmosem, pojazdami kosmicznymi, wyglądem planet czy układu astralnego. Dodajmy, że cztery lata później, w konkursie na halę widowiskowo-sportową w Katowicach, zwyciężył projekt latającego spodka. Przypadek?

Ale co ma do tego wszystkiego Argentyna? W 1966 roku w Buenos Aires wybudowano Planetarium Galileusza (Galileo Galilei Planetarium; zwane też Planetario). Zaprojektował je w roku 1962 architekt Enrique Jan. Wyszła niemal identyczna sylwetka, nawiązująca do kształtów planety Saturn. Fakt, już na pierwszy rzut oka widać mniej socrealizmu czy socmodernizmu, a więcej architektonicznej moderny w najlepszym wydaniu, ale mówimy przecież o koncepcji młodszej o ponad dekadę od dzieła Zbigniewa Solawy. Czy Enrique Jan znał projekt Planetarium Śląskiego? Umówmy się: architektura przekraczała granice, światowa prasa branżowa ekscytowała się realizacjami po obu stronach żelaznej kurtyny. A więc...

Może jest też tak, że Saturn to najwdzięczniejsza inspiracja, gdy projektuje się planetarium. Zerknijcie na irański Mina Dome, otwarte w 2015 roku albo - coś jeszcze bardziej intrygującego z naszej perspektywy: nowiutkie planetarium i muzeum astronomii w Szanghaju. Z przymrużeniem oka: przecież to jak Spodek i Planetarium Śląskie w jednym miejscu. Może Saturn to najwdzięczniejsza inspiracja, ale pierwsi wpadli na to na Śląsku, prawda?

Uznajmy to za jeszcze jeden dowód, że powojenna architektura Śląska kryje jeszcze wiele nieodkrytego potencjału i niedocenionej w pełni wartości.

Planetarium Śląskie przed laty

Może Cię zainteresować:

Planetarium w Chorzowie: cud techniki pierwsza kosmiczna inwestycja na Śląsku. "Pojmiemy ład i sens myśli ludzkiej"

Autor: Tomasz Borówka

18/06/2022

Spodek to ikona Katowic

Może Cię zainteresować:

Spodek. Ikona Katowic, klasyk śląskiej architektury w stolicy GZM

Autor: Tomasz Borówka

05/10/2022

OPT

Może Cię zainteresować:

Pięć lat temu wyburzono unikatowe budynki OPT. Został tylko Pawilon C-G i to w opłakanym stanie

Autor: Patryk Osadnik

12/11/2022

Subskrybuj ślązag.pl

google news icon

czytaj więcej:

Rezerwat Łężczok

W Łężczoku już bezpiecznie. Od dziś rezerwat znów otwarty

Park kulturowy pszczyna stare miasto

Chroniony status dla serca Pszczyny na ostatniej prostej

Absurdy Katowic. To może brzmieć jak żart, ale...

14 najzabawniejszych absurdów i paradoksów Katowic

Bobrowniki Śląskie - kapliczka św. Barbary

Bobrowniki Śląskie. Kapliczka św. Barbary wyremontowana

Dom na jednym poziomie w Żorach w woj. śląskim

Nowoczesny, parterowy dom bez schodów w środku w Żorach

Wille na Knajfeldzie w Bytomiu

Knajfeld. Najpiękniejsza dzielnica willowa na Śląsku?

Ścieżka w Kamieńcu

Nowa inwestycja w gminie Zbrosławice. Mieszkańcy polecają