Ostatni taki szyb przechodzi modernizację. Szyb Bolko w Bytomiu ciągle nam służy - teraz jako pompownia. Zdjęcia z drona

Szyb "Bolko", należący kiedyś do Kopalni "Orzeł Biały", to jedyny zachowany szyb rudny na terenie Bytomia i Piekar Śląskich. Teraz jest własnością Spółki Restrukturyzacji Kopalń, działa tu pompownia głębinowa. Charakterystyczny dla krajobrazu Bytomia obiekt przechodzi teraz modernizację. Zobaczcie zdjęcia z drona.

Szyb Bolko został zgłębiony na początku XX wieku (w latach ok. 1904–1906) jako część kopalni rud cynku i ołowiu „Fiedlersglück”, która powstała w 1859 roku i była własnością rodziny Donnersmarcków. Później kopalnia dostała nazwę "Orzeł Biały". To ostatni istniejący szyb rudny (służący wydobyciu rud metali) na terenie tzw. Niecki Bytomskiej, obejmującym miasta Bytom i Piekary Śląskie. Obsługiwała go nieco młodsza (1906) bębnowa maszyna wyciągowa AEG.

Szyb znajduje się więc nie bez powodu przy ul. Kruszcowej w Bytomiu.

W 1908 roku nad szybem stanęła wieża wyciągowa. Co ciekawe, urobek był transportowany najpierw do płuczki w Szarleju (dziś Piekary Śląskie) tzw. luftbaną, czyli napowietrzną kolejką, a po plebiscycie - jako że Szarlej przypadł Polsce, do kopalni Neue Victoria.

Po zakończeniu wydobycia węgla, szyb zyskał nową funkcję - w latach 80. XX wieku (konkretnie w 1988 r.) uruchomiono tu Centralną Pompownię, która do dziś odprowadza wody z płytkich dawnych wyrobisk i chroni Bytom, bytomskie kopalnie oraz okoliczne tereny przed zalaniem.

Szyb pogłębiono ze 100 do 129,3 m, wykonano dwa chodniki wodne o łącznej długości 2325 m oraz zainstalowano w wyrobiskach rudnych przy tym szybie 13 pomp odwadniających.

Pompownia funkcjonowała jako część spółki "Orzeł Biały" do 2020 roku. W tym roku kupiła ją od niej za ponad 18 milionów złotych Spółka Restrukturyzacji Kopalń. Po przejęciu przez SRK pompownia Bolko weszła od 31 grudnia 2020 roku w struktury Centralnego Zakładu Odwadniania Kopalń w Czeladzi i od tego czasu jest obsługiwana przez jego pracowników.

Jednak w 2025 roku SRK zdecydowała o zmianie modelu odwadniania i dotychczasową przepompownię stacjonarną przekształcano w pompownię głębinową. To oznacza likwidację podziemnej infrastruktury.

Figura św. Barbary, strzegąca górników pod ziemią w szybie Bolko (znajdowała się do tej pory ponad 100 m pod ziemią, w hali sprężarek szybu Bolko na poziomie 124,9 m) wyjechała w kwietniu 2025 r. na powierzchnię. Została przeniesiona do dyrekcji Centralnego Zakładu Odwadniania Kopalń w Czeladzi – oddziału SRK odpowiedzialnego za pompowanie wód kopalnianych.

Szyb Bolko w 2023 roku został wpisany do gminnej ewidencji zabytków Bytomia (budynek maszynowni, budynek nadszybia i wieży wyciągowej szybowej). Tuż obok szybu znajduje się słynny Bolko Loft, czyli dom architekta Przemo Łukasika, który powstał w dawnej lampowni dawnych Zakładów Górniczo-Hutniczych Orzeł Biały w Bytomiu.

Obecnie szyb przechodzi remont, widać jak zmieniła się elewacja - zapewne wyczyszczona - budynku nadszybia. Zobaczcie, jak wyglądała w 2022 roku:

Szyb Bolko w 2022 roku
Szyb Bolko w 2022 roku
„Przeklęta dzielnica"? Zobaczcie, nie zawsze taka była!

Może Cię zainteresować:

„Przeklęta dzielnica Świętochłowic"? Lipiny były kiedyś ładną i bogatą miejscowością. Fotografie nie kłamią

Autor: Maciej Poloczek

23/11/2025

Będzin-Grodziec. Cementownia widziana z lotu ptaka. 20 listopada 2025.

Może Cię zainteresować:

Monumentalna cementownia w Grodźcu wkrótce straci swój postapokaliptyczny wygląd. Byliśmy tam z dronem. Zobaczcie zapierające dech w piersiach fotografie! GALERIA

Autor: Robert Lechowski

22/11/2025

Tarnowskie gory bytom halda popluczkowa 11

Może Cię zainteresować:

Las jak wnętrze katedry, a pod nim chodniki średniowiecznej kopalni. Segiet kryje wiele zachwytów i tajemnic

Autor: Roman Balczarek

22/11/2025

Subskrybuj ślązag.pl

google news icon
Reklama