Polska Rzeczpospolita Kopana. Historia piłki nożnej w Dąbrowie Górniczej. Cz. 2

Rzeczywistość powojenna

Zagłębianka była drużyną, która jako pierwsza wznowiła działalność. Kopalnia Paryż, funkcjonująca w nowej rzeczywistości pod nazwą „Zawadzki” została opiekunem klubu. Ze środków kopalni ufundowano sztandar i rozbudowano infrastrukturę - wzniesiono „dom sportowy”, zmodernizowano stadion, postawiono główną płytę wraz z boiskiem treningowym. W latach sześćdziesiątych i siedemdziesiątych piłkarze Zagłębianki występowali w lidze trzeciej i okręgowej. Najważniejszym dla powojennej historii klubu okazał się 1984 rok i powołanie sekcji żeńskiej, której dwukrotnie udało się sięgnąć po mistrzostwo Polski i raz po Puchar Polski - jednak to już temat na zupełnie inna opowieść.

W 1997 roku klub przeszedł fuzję z drużyną RKS Zagłębie i od tego momentu funkcjonował pod nazwą „Zagłębiak”. Niestety, w przeciwieństwie do RKS’u, Zagłębianka nigdy nie wróciła do oficjalnych rozgrywek. Dziś KS Zagłębianka jest stowarzyszeniem zrzeszającym byłych zawodników, trenerów i sympatyków. Klubowi poświęcona jest wystawa „Klub Sportowy Zagłębianka - ze sportowym pozdrowieniem”, która w Pałacu Mieroszewskich dostępna będzie do 30 listopada 2025 roku.

Robotniczy Klub Sportowy Zagłębie wznowił swoją dzałalność 15 marca 1945 roku, niestety w okrojonym składzie. Wielu piłkarzy aresztowano pod zarzutem uczestnictwa w ruchu oporu a sam prezes zarządu, Stefan Pękalski, zginął w Oświęcimiu. Po wojnie piłkarzom zostało 13 par butów, kilka par skarpet i ochraniaczy. Z pomocą przyszyły znacjonalizowane zakłady przemysłowe. Huta Bankowa, przemianowana w 1951 roku na Hutę im. Feliksa Dzierżyńskiego, włączyła sport jako jedną z działalności społecznych zakładu. To właśnie środki uzyskane z Huty Bankowej pozwoliły na remont boiska przy Konopnickiej, postawienie budynku z szatniami, zorganizowanie bieżni i budynków gospodarczych. To wszystko przyczyniło się do możliwości wystartowania w autonomicznym zagłębiowskim podokręgu piłkarskim, którego działalność wznowiono jeszcze we wrześniu 1945 roku. Kolejne lata to gra na różnych poziomach w najróżniejszych eliminacjach i ligach. Należy wspomnieć o 1951 roku i wygranej ze Spójnią Kraków, po której RKS awansował do II ligi państwowej. Lata sześćdziesiąte i siedemdziesiąte upłynęły pod znakiem rozgrywek w klasie B i katowickiej klasie okręgowej. Następna dekada to okres transformacji ustrojowej i związanych z nią komplikacji. Wielokrotnie zmieniano nazwę i zarząd klubu. W 1990 roku, kiedy Huta Bankowa zaprzestała opieki nad klubem, RKS przestał funkcjonować a dzierżawione obiekty wróciły do miasta. Po 26 latach udało się rozegrać mecz pod nazwą RKS Zagłębie, kontynuując sportowe tradycje regionu. Za oficjalną datę założenia klubu podaje się 7 lipca 1925 roku, jednak już w czerwcu tego roku obchodzono uroczystości związane z jubileuszem. Mimo trudnej historii klub sumiennie wykonuje swoją misję - szkoli podopiecznych do rozgrywek piłkarskich na wysokim poziomie.

Trzeci z najważniejszych dąbrowskich klubów, TS Dąbrowa Górnicza, wróciła do rozrywek wiosną 1945 roku. Niestety, 4 lata później spadli do klasy B. Wśród przyczyn podaje się zmęczenie stanem wojennym. Wielu zawodników Towarzystwa brała czynny udział w walkach na froncie II wojny światowej. Bogusław Banasik zginął w obronie Warszawy, Jerzy Krawczyk w Powstaniu Warszawkim a Kazimierz Flieger i Marcin Gawęda zostali zamordowani w obozie koncentracyjnym.

Przez lata swojego istnienia klub wielokrotnie zmieniał nazwy i zarząd. TS Dąbrowa Górnicza było jednym z filarów formowania się dzisiejszego MKS’u. Połączone w 1964 roku Towarzystwo Sportowe i ZNME (Zakłady Naprawcze Maszyn Elektrycznych, tak - to prawdziwa nazwa klubu sportowego) zrzeszyły się pod nową nazwą GKS Dąbrowa Górnicza. To właśnie GKS stanowił fundament sekcji piłki nożnej dzisiejszego MKS Dąbrowa Górnicza.

„Na Śląsku dziewczyny grają…” czyli z Zagłębia na Euro

O zagłębiowskiej piłce nożnej drugiej połowy XX. wieku nie sposób pisać nie wspominając o sekcji żeńskiej klubu GKS Czarni Sosnowiec. To właśnie piłkarki tego klubu stanowiły jeden z filarów reprezentacji Polski kobiet. Jak powszechnie wiadomo, najtrudniejsze są początki. Te miały miejsce w tygodniku Zagłębie, gdzie w wydaniu z sierpnia 1974 roku opublikowano następujący list:

„Dowiedziałam się ostatnio od red. Jana Ciszewskiego, który prowadził w telewizji program „Gol”, że już na Śląsku dziewczyny grają w piłkę nożną. Mam lat 17 w chętnie również grałabym w jakiejś drużynie, oczywiście po odpowiednim treningu. My dziewczęta nie tylko emocjonujemy się sukcesami polskiej jednostki, ale także chcemy zakosztować tego rzekomo „tylko męskiego” sportu. Czy to nie przesada z tym męskim sportem? Ponoć kiedyś były podobno też typowo męskie zawody jak np. kierowca, monter, dyżurny ruchu i in. Okazało się, że wcale tak być nie musi. Więc może to tylko mężczyźni z wrodzonym sobie egoizmem zarezerwowali ten jeden z najpiękniejszych i najpopularniejszych sportów dla siebie. Gdzie u nas w Zagłębiu, w Sosnowcu, Będzinie Czy Dąbrowie Górniczej dziewczęta mogą kopać w piłkę? Zajmijcie się tym. Mam już ładną nazwę dla naszego przyszłego klubu - „Zagłębianka” lub „Sosnowiczanka”. Ogłoście zaciąg dziewcząt a zobaczycie, że nie tylko jedenaście z nich stanie do dyspozycji. Koniecznie zajmijcie się sprawą i obejmijcie redakcyjny patronat nad przyszłymi piłkarkami nożnymi (można tak chyba powiedzieć jeśli są piłkarki ręczne?) a na następne Dni Zagłębia na pewno wygramy z dziewczętami z Tychów”

Autorka nie pomyliła się, zgłosiło się więcej niż 11 dziewczyn. Zapisy zakończono 13 września, zgłosiło się ponad 90 kandydatek i zgodnie z prośbą anonimowej autorki (zakładając, że taka kiedykolwiek istniała) tygodnik Zagłębie objął patronatem pierwszą drużynę kobiet Zagłębia Dąbrowskiego. Poinformowano o tym w numerze 37 tygodnika:

„Zakończyliśmy zapisy kandydatek do kobiecej drużyny piłkarskiej, która powstaje w Zagłębiu z inicjatywy i pod patronatem naszej Redakcji. Olbrzymim zaskoczeniem była wielka ilość chętnych dziewcząt do uprawiania tej dyscypliny sportu. Zgłosiły się dziewczęta nie tylko z Zagłębia ale z terenu całego województwa katowickiego a także z terenów województwa krakowskiego a nawet opolskiego. W końcowym efekcie liczbę zgłoszeń zamknęliśmy zgodnie z zapowiedziami 3 września br. Zgłosiło się ponad 90 kandydatek na piłkarki.”