Światowy Dzień Brody. Przypominamy najważniejszego brodacza w dziejach Śląska (i Polski)- Henryka I Brodatego

Najprawdopodobniej urodził się bez brody...

Może ciężko w to uwierzyć, ale Henryk Brodaty nie zawsze mógł szczycić się długą i bujną brodą. Najprawdopodobniej urodził się bez zarostu. Skąd więc wziął się jego znak rozpoznawczy, który z biegiem czasu stał się nawet przydomkiem władcy? Ano Henryk Miał żonę, a była nią Hedwig von Andechs, którą możemy kojarzyć pod imieniem Święta Jadwiga Śląska. Hedwig też nie urodziła się świętą – status uzyskała dzięki swojej pobożności i krzewieniu wiary katolickiej na terytorium śląska poprzez fundację kościołów i klasztorów. W momencie zawarcia związku małżeńskiego Hedwig miała 12 lat. Jej mąż był co najmniej 9 lat starszy! Ważnym etapem jej religijnej podróży była decyzja o złożeniu wraz z mężem ślubów czystości. Co prawda, jej wybór mógł być podyktowany nie tylko względami religijnymi – podjęła go po urodzeniu siódemki dzieci – miała wtedy prawdopodobnie 29 lat. W każdym razie nowa religijna era państwa Andechs-Piast nie ograniczała się tylko do wstrzemięźliwości małżeńskiej. Małżonkowie mieli się też zamartwiać. Hedwig na przykład zaczęła chodzić boso – nawet w zimę. Henrykowi zaś kazała się zapuścić. Długą brodę moglibyśmy interpretować jako symbol męstwa, mądrości, zbliżenia z bogiem. Czy była też swego rodzaju średniowieczną metodą na uniknięcie niechcianego stosunku? - możemy jedynie śmieszkować.

Jeden z najważniejszych Piastów okresu rozbicia dzielnicowego

W każdym razie długa broda stała się jego znakiem rozpoznawczym. Warto taki mieć, szczególnie kiedy w przyszłości jest się uważanym za jednego z najważniejszych władców w dziejach Śląska i miało się ogromny wpływ na historię Polski.

A jaki wpływ Henryk I Brodaty miał na historię Śląska i Polski? Ano ogromny (choć mało miał wspólnego z dzisiejszym Górnym Śląskiem). Henryk Brodaty sprowadził do polski Krzyżaków - pośrednio. Tak naprawdę zrobił to jego kuzyn Konrad Mazowiecki, ale za namową Henryka właśnie.
Co ciekawe na śląsku Krzyżacy byli już wcześniej. Możliwe, że Henryk zetknął się z zakonem się przy okazji mariażu jego syna Henryka Pobożnego z Anną, królewną czeską. Krzyżacy byli obecni w Pradze od 1204 roku. Osiedlili się też po sąsiedzku, na Śląsku Opawskim. Dodatkowo bracia Jadwigi Śląskiej, a szwagrowie księcia Henryka, przyjaźnili się z krzyżackimi mistrzami. Pierwsi Krzyżacy przybyli na Śląsk z komandorii w Bamberdze, gdzie biskupem był brat Hedwig – Ekbert. Niedługo później, w 1226 roku Henryk z Jadwigą namawiają nękanego przez nadbałtyckie plemiona Konrada na sprowadzenie sobie paru braciszków do ziemi chełmińskiej na pograniczu Prus.

Co z tego wszystkiego wynikło? Okazuje się, że całkiem sporo, patrząc na kolejne setki lat historii. Można powiedzieć, że Polska zawdzięcza Henrykowi powstanie państwa pruskiego, długotrwałą utratę Pomorza, Hohenzollernów na karku, rozbiory, Wolne Miasto Gdańsk, Hitlera domagającego się Korytarza oraz Iskandery w Okręgu Kaliningradzkim.
Co ciekawe, za swoje „śląskie” zasługi na rzecz Polski Konrad otrzymał w 2022 roku dąb w Alei Polskiego Dziedzictwa Śląska. Na tabliczce pod jego drzewkiem możemy przeczytać:

"Henryk I Brodaty (1165-1238) – książę śląski z rodu Piastów, który zdołał zjednoczyć znaczną część ziem polskich. Ożenił się z Jadwigą (późniejszą świętą). Henryk I Brodaty uznawany jest za jednego z najważniejszych Piastów okresu rozbicia dzielnicowego. Jako zdolny polityk i gospodarz Henryk Brodaty umożliwił Śląskowi, ale też częściowo Małopolsce i Wielkopolsce nadążać za szybkimi zmianami w Europie Zachodniej."

Nie można się nie zgodzić z tym opisem. Faktycznie Henryk I Brodaty pozytywnie wpłynął na rozwój tych ziem. Był władcą bez wątpienia światłym, skutecznym, gospodarnym i zasłużonym. Z drugiej strony, czy zapoczątkowanie całej lawiny historii, która mocno uderzyła w Polskę nadaje się na nagrodzenie dębem akurat w Alei Polskiego Dziedzictwa Śląska? Czy swoim panowaniem nie popchnął Śląska w głębiej ramiona „niemieckości”? Takie rozważania możemy pozostawić historykom. Jedno jest pewne rządził w zaroście, który rozbudziłby uczucie zazdrości u niejednego współczesnego miłośnika crossfitu, butów Slomon i porannych matcha rave’ów.

Miłego Dnia Brody dla wszystkich brodaczy!