Juliusz Sokołowski
Szyb Miedzianka

Szyb Miedzianka. Budynek śląskiego architekta impulsem do odrodzenia się zapomnianego miasta

Robert Konieczny to śląski architekt, znany z tworzenia budynków idealnie współgrających z miejscem oraz potrzebami inwestorów. Najnowszy został zrealizowany w Miedziance - poniemieckim mieście na Dolnym Śląsku, które z uwagi na szkody górnicze dosłownie zapadło się pod ziemię. Konieczny wraz z zespołem KWK Promes zaprojektował tam Szyb Miedzianka - artystyczną księgarnię wraz z wieżą mieszkalną. Projekt został doceniony przez kapitułę nagrody architektonicznej 2022 tygodnika „Polityka".

Wszystko zaczęło się od wydanej w 2011 roku przez Filipa Springera książki pod tytułem „Miedzianka. Historia znikania”. Wiele osób dowiedziało się wtedy o tym zapomnianym miasteczku z siedmiowiekową tradycją, które na skutek wydobycia miedzi, a później grabieżczej eksploatacji uranu, całkowicie zniknęło z powierzchni ziemi.

Wieża mieszkalna, nawiązująca do górniczego wizerunku miasta

Po przeczytaniu książki Springera, historią miasta zainteresowali się inwestorzy z Warszawy - Patrycja i Krzysztof Masiewicz. Postanowili przeprowadzić się do Miedzianki i zacząć tam wszystko „od zera”, a o pomoc w realizacji swoich planów poprosili architekta z Katowic - Roberta Koniecznego. Ta współpraca doprowadziła do stworzenia Szybu Miedzianka - wieży mieszkalnej z księgarnią, która nawiązuje do niewidocznego już w przestrzeni, górniczego wizerunku miasta.

W ostatni weekend sierpnia 2022 r. odbyła się oficjalna inauguracja tego budynku, a jej najważniejszym punktem było spotkanie wokół „Archiprzewodnika po Polsce” - książki autorstwa Roberta Koniecznego i Tomasza Malkowskiego. Zaczęło się jednak od przedstawienia historii powstawania Szybu Miedzianka, którą mogliśmy poznać z perspektywy zarówno architekta, jak i inwestora.

- Baliśmy się, że KWK Promes nie podejmie się w ogóle projektowania w tym miejscu - tak Krzysztof Masiewicz wspominał pierwsze kontakty z pracownią Koniecznego. Wcześniej współpracy odmówił mu geolog, twierdząc że „w Miedziance wszystko się przecież wali i szkoda nawet próbować cokolwiek tu zrobić”. Po skontaktowaniu się z Koniecznym okazało się jednak, że obawy inwestora były zupełnie niepotrzebne.

- Pochodzę ze Śląska, więc ta historia była dla mnie bardzo bliska - tak założyciel KWK Promes tłumaczył, dlaczego niemal od razu zgodził się na współpracę. - Mój dom rodzinny w Rudzie Śląskiej Kochłowicach w wyniku szkód górniczych przestał istnieć. Kiedy przeczytałem książkę Filipa Springera, to czułem ten temat wręcz doskonale - kontynuował architekt.

W efekcie tej współpracy powstała wertykalna wieża, mieszcząca w sobie wszystkie funkcje, na których zależało klientom. Dolnym modułem jest mieszkanie dla artystów lub pisarzy, którzy będą prezentować swoje prace w dwukondygnacyjnej księgarnio-galerii powyżej. Nad nią znajduje się natomiast dwupoziomowy dom, w którym zamieszkali inwestorzy.

Co ciekawe, w powstawanie projektu zaangażował się również sam Filip Springer. Wziął udział między innymi w prezentacji koncepcji w siedzibie KWK Promes, symbolicznie „ochrzcił” budowę podczas wylewania fundamentów, a następnie sam nadał budynkowi oficjalną nazwę Szyb Miedzianka.

Galeria PLATO w Ostrawie

Może Cię zainteresować:

Galeria PLATO autorstwa Roberta Koniecznego robi furorę w Czechach. Architekt zaprezentował w Ostrawie swoje dzieło

Autor: Wojciech Fudala

20/05/2022

Szyb Miedzianka powstał we wsi Miedzianka, która kiedyś była górniczym miastem

Zapomniana historia może mieć kontynuację

Konieczny twierdzi, że Szyb Miedzianka to jeden z najważniejszych projektów, jakie do tej pory zrealizował. Za sprawą połączenia architektury, literatury i sztuki, zapomniana historia może tutaj mieć swoją kontynuację.

Po przedstawieniu genezy powstawania Szybu, Robert Konieczny i Tomasz Malkowski opowiedzieli zebranym gościom o swojej najnowszej książce - „Archiprzewodniku po Polsce”. Przedstawia ona subiektywny wybór najciekawszych budynków zrealizowanych w naszym kraju w ciągu ostatnich 30 lat. Wiele z nich znajduje się na Śląsku, a podczas spotkania szczególnie dużo uwagi poświęcono kościołom Stanisława Niemczyka. - Był mistrzem swojego fachu. Jego projekty to w pewnym sensie małe miasta w mieście - tak Konieczny zachwalał tego wybitnego, zmarłego w 2019 roku architekta.

Spotkanie odbyło się na zewnątrz obiektu i miało charakter mocno nieformalny. Teren przed Szybem Miedzianka zamienił się w pole namiotowe, a inwestorzy poczęstowali przybyłych gości naleśnikami z dżemem, zrobionym z rosnących na okolicznych drzewach mirabelek. Po zakończeniu prezentacji, wszyscy przenieśli się do nowo otwartej księgarni, gdzie Robert Konieczny i Tomasz Malkowski długo odpowiadali na pytania przybyłych gości i podpisywali swoje książki.

Inauguracja nowej artystycznej księgarni spotkała się z dużym zainteresowaniem, dzięki czemu w weekend do Miedzianki powróciło życie. Architektura, która czerpie z przeszłości, stworzyła szansę na odrodzenie się tego miejsca i zapoczątkowanie jego zupełnie nowej historii. W planach są już kolejne wydarzenia artystyczne w Szybie Miedzianka.

Robert Konieczny, architekt

Może Cię zainteresować:

Robert Konieczny o Spodku: "Gwiezdne wojny", koncert Lady Pank i ikona Katowic

Autor: Katarzyna Pachelska

08/05/2022