Mimo całej sympatii do Grzegorza, z jego główną tezą zgodzić się nie mogę. Społeczeństwo polskie jest z zasady nacjonalistyczne – zgoda. W skład tego społeczeństwa wchodzą feministki, okularnicy, cukrzycy i wegetarianie. Skoro są częścią tej zbiorowości, to niektórzy feminiści i feministki, niektórzy okularnicy i cukrzycy, a nawet wegetarianie mają skłonności nacjonalistyczne. Nie oznacza to, że feminizm, wada wzroku, cukrzyca lub wegetarianizm są z definicji antyśląskie.
Czy feminizm jest roszczeniowy? Oczywiście, że jest
Czy feminizm, o którym pisze Grzegorz, jest roszczeniowy? Oczywiście, że jest. Tak samo jak roszczeniowy jest powodzianin, który domaga się wypłaty ubezpieczenia za poniesione straty. Czy wolałby, by nie doszło do powodzi i nie było potrzeby roszczenia? Na pewno. Ja też chciałbym, by w ogóle nie było tych feministycznych roszczeń, by nie musiało ich być. By nigdy w historii ludzkości nie doszło do podziału na płeć lepszą (męską) i gorszą (żeńską) i teraz nie trzeba było wyrównywać tych różnic.
Pisanie, że nie każda feministka jest polską nacjonalistką jest tak oczywiste, że aż żenujące. Żyję z polską feministką, nie wyobrażam sobie, by polska nacjonalistka żyła ze Ślązakiem. Podobnie jak nie wyobrażam sobie, że można żyć w dorosłym hetero-związku i nie być feministą, czyli zwolennikiem równości płci. Albo być rasistą i mieć czarnego przyjaciela.
Ale nie to jest najważniejsze, choć o tym się najwięcej mówi. Grzegorz napisał coś bardzo ważnego, co umknęło, bo dyskusja skupiła się na wojnie „baby kontra chopy”. Postawił tezę o tym, dlaczego nie ma parytetu wśród twórców śląskojęzycznych. To nie przypadek. Zgadzam się z Kulikiem, gdy mówi, że kobiety częściej skłaniają się ku „prestiżowej” polszczyźnie, też dostrzegam te pary, gdzie on godo, a ona mówi, choć oboje są stąd. Poszedłbym jednak krok dalej i spytał: dlaczego? I czy to na pewno wina wyłącznie kobiet?
Czy to nie my, śląscy faceci przekonaliśmy nasze frele, że godanie nie jest dla nas atrakcyjne?
Pamiętacie, gdy Krzysztof Respondek w studiu TVN powiedział coś w stylu: „Nie chciałbym, by moja córka mówiła gwarą, bo gwara nie jest sexy”. Niedawno, przesłuchując rozmowy Ślązaków w ramach projektu badawczego słyszę: „Tako gryfno dzioucha, tako urodno, ale jak otworzy gymba i zacznie godać tooo… No, tako fest Ślōnzora...” Gryfno dzioucha, ALE... Prestiż?
OK. Ale czy to nie my, śląscy faceci przekonaliśmy nasze frele, że godanie nie jest dla nas atrakcyjne? Ślōnzora z nudelkulōm w kuchni - tak, ale pochwalić się kolegom? A kogo z nas kręci godka w łóżku? Oczywiście, to uproszczenie, nie twierdzę, że Ślązaczki (z wyjątkami) nie godają i nie piszą po śląsku, by być bardziej kobiece. Ale czy to nie jest jeden z elementów, które budują bardziej skomplikowany kontekst? I nie muszę dodawać, kto dąży do tego, by sensem życia kobiet nie było podobanie się facetom. Roszczeniowi feminiści i feministki.
Chciałbym posłuchać głosów kobiet, ale nie tych oburzonych na Grzegorza Kulika, ale tych, które zrobią krok wstecz i powiedzą mi, co kryje się ich zdaniem za tą dysproporcją w używaniu śląskiego. Byłoby to o wiele ciekawsze od kolejnej bitwy “feministki vs biedne chopy”.
Marcin Melon, śląski pisarz, feminista, autor pierwszej śląskiej powieści feministycznej-socnierealistycznej “Truda Latuscyno retuje socjalizm”
***
/wersja śląskojęzyczna/
Jak jo bych chcioł, coby blank niy było tego roszczyniowego fyminizmu!
Jo to mōm ale pecha. Ino żech poszoł weg ze edukatoryjum w Rybniku, kej Sprowca Rady Jynzyka Ślōnskigo Grzegorz Kulik chyciōł sie ze Aleksandrōm Klich (nowiniorka, pisorka). Zahōczało, zablyszczało i Grzegorz pedzioł, co fyministki niy pasujōm do modernyj ślōnskości. Aże mie tyrpło. A co ze fyministami?
Chocioż Grzegorzowi żech je rod, to tukej niy poradza mu przikwolić. Polske społeczyństwo je generalnie nacjonalistyczne – prowda. We tym społeczyństwie znojdziesz fyministki, brylokōw, cukrzikōw i wegetarianōw. Eli przinoleżōm do tyj społeczności, to niykere fyministy i fyministki, niykere bryloki i cukrziki, a i niykerych wegetarianōw bydzie ciōngōnć ku nacjonalizmowi. Nale dyć skuli tego fyminizm, bryle, cukerkrank abo wegetarianizm niy sōm antyślōnske, pra?
Je tyn fyminizm roszczyniowy? Toć
Je tyn fyminizm, ô kerym godo Grzegorz, roszczyniowy? Toć. Roszczyniowy je tyż chop, kerymu zaloło chałpa i chce wypłaty ubezpieczynio. Wolołby ôn, coby go niy zaloło i niy musioł sie terozki ciepać o pijōndze? Na zicher. Jo tyż bych chcioł, coby fyminizm niy musioł sie ciepać ô swoje prawa, coby piyrwyj niy było tego ôszkliwego tajlowanio ludzi na lepszych-chopōw i gorsze-kobiyty i terozki niy trza by glajchować te hołdy niyrōwności.
Klar, niy kożdo fyministka je polskōm nacjonalistkōm, dyć ô tym gańba je choby ino godać. Żyja z polskōm fyministkōm, niy poradza sie forsztelować, coby polsko nacjonalistka żyła ze Ślōnzokiym. Egal niy poradza tyż sie forsztelować, co idzie żyć we hetero-relacyji i niy być fyministōm - godać, co baby niy sōm rōwne chopōm. Abo być rasistōm i mieć czornego kamrata.
Nale niy to je nojwożniyjsze, chocioż ô tym godo sie terozki nojwiyncyj. Grzegorz pedzioł cosik richtiś wożnego, na co żodyn niy doł pozōr, kej prziszło do chaje “baby na chopōw”. Ciepnoł teza po jakymu niy ma rōwnowogi miyndzy ślōnskimi pisorzami a pisorkami. To niy ma cufal. Mo recht, kej godo, co kobiyty wiyncyj ciōngnie ku “zocnyj” polszczyźnie, tyż widza te pory, kaj ôn godo, a ôna mówi, egal co ôba sōm samstōnd. Jo bych poszoł dalij i spytoł sie: a po jakymu? I je to na zicher ino wina babōw?
Możno nasze ślōnske frele dały sie nom przegodać, co godaniy u kobiyty niy ma fajne?
Pamiyntocie Krzysztofa Respondka godać we sztudiu TVN: “Jo bych niy chcioł, coby moja cera godała gwarōm, bo gwara niy je sexy.” Niydowno, kej żech ôdsuchiwoł godki Ślōnzokōw do jednego projektu, słysza: „Tako gryfno dzioucha, tako urodno, ale jak ôtworzy gymba i zacznie godać tooo… No, tako fest Ślōnzora...” Gryfno dzioucha, ALE... Zoca?
OK. A możno nasze ślōnske frele dały sie nom przegodać, co godaniy u kobiyty niy ma fajne? Ślōnzora z nudelkulōm w kuchni - ja, ale poasić sie kamratōm? A kogo z nos krynci godka w lyżu? Toć, wiym, co to niy ma cołko prowda, że Ślōnzoczki niy godajōm i niy piszōm po ślōnsku, coby być barzij kobiyce. Nale możno to je ino jedna tajla fest skomplikowanego kontekstu? I niy musza godać komu sie rozchodzi ô to, coby synsym żywobycio baby niy było, coby chop bōł jij rod. Roszczyniowe fyministy i fyministki.
Rod bych posuchoł ślōnskich kobiyt, ale niy kej nerwujōm sie na Grzegorza Kulika, ino wtynczos kej zrobiōm krok do zadku i pedzōm, po jakymu wele nich je tako dysproporcyjo we używaniu ślōnskigo. To bydzie barzij ciekawe, niż jeszcze jedna chaja “ôszkliwe yministki vs boroki-chopy”.
Marcin Melon, ślōnski pisorz, fyminista, napisoł piyrszo ślōnsko powieść fyministyczno-socniyrealistyczno “Truda Latuscyno retuje socjalizm”
Może Cię zainteresować:
