Elektrociepłownia Fortum w Zabrzu całkowicie odchodzi od węgla. Wyda na to około 370 mln zł w dwa lata

Fińska firma Fortum, właściciel trzech elektrociepłowni w woj. śląskim - w Zabrzu, Bytomiu Miechowicach i Częstochowie, rozpoczyna modernizację zabrzańskiej elektrociepłowni, oznaczającą całkowite odejście od spalania węgla w perspektywie dwóch lat i jednego miesiąca.

Fortum odchodzi od węgla. Od 2028 r. elektrociepłownia w Zabrzu ma spalać tylko RDF i biomasę

Od 1 stycznia 2028 roku zakład ma działać tylko na frakcję RDF (czyli odpady nie nadające się do recyclingu) oraz certyfikowaną biomasę – zrębkę drzewną.

- Misją Fortum jest to, że od 1 stycznia 2028 w żadne ciepło w Fortum nie powstanie ze spalania węgla. Również kotły szczytowe na węgiel zastąpi kocioł elektrodowy 50 MW i akumulator ciepła o objętości co najmniej 30 tys. metrów sześciennych - tłumaczy Andrzej Starzyński, kierownik Elektrociepłowni Fortum Silesia w Zabrzu

Koncern wyda na tę inwestycję około 85 milionów euro. Prace mają się rozpocząć na wiosnę 2026 roku.

Dziś, 2 grudnia 2025 r. w siedzibie Fortum Silesia w Zabrzu podpisano umowy z wykonawcami inwestycji, dwoma firmami polskimi i dwoma fińskimi:

• Valmet (FIN) - zajmie się modernizacją kotła, która dostosuje go do spalania biomasy,
• konsorcjum Mostostal Kraków (PL)/Raumaster (FIN) – systemy rozładunku, magazynowania oraz podawania biomasy do kotła. Zakres technologiczny projektu dostarcza partner konsorcjum Raumaster Oy, natomiast Mostostal Kraków jest odpowiedzialny za projekt architektoniczno-budowlany, projekty wykonawcze dla poszczególnych branż oraz prace budowlane.
• firmą ILF (PL) - projektowanie, nadzór i integracja całego procesu modernizacji. Inżynier kontraktu.

Projekt obejmuje:

• przebudowę kotła fluidalnego,

• budowę nowego układu podawania paliwa (mi.in. trzy dodatkowe wagi samochodowe, cztery stanowiska rozładunku biomasy, automatyczna stacja poboru próbek, trzy szczelne silosy na biomasę, nowe przenośniki biomasy).

Najbardziej kosztowny z całej inwestycji nie jest kocioł a nowy układ magazynowania i podawania biomasy do kotła.

- Kocioł oryginalnie był przygotowywany do spalania do 100% biomasy, także przeróbki w kotle, chociaż technologicznie zaawansowane, nie są najbardziej kosztotwórcze - mówi Piotr Górnik, prezes Fortum Power and Heat Polska Sp z o.o.

330 tysięcy ton biomasy na rok ma zużywać Elektrociepłownia w Zabrzu

Dziś w elektrociepłowni w Zabrzu wykorzystywana jest mieszanka składająca się w 60 proc. węgla i 40 proc. z frakcji RDF. Po modernizacji, węgiel zostanie zastąpiony w całości certyfikowaną biomasą leśną od lokalnych i krajowych dostawców – głównie zrębką drzewną, czyli pozostałościami po wyrębie lasu lub innych działaniach związanych z gospodarką leśną. Fortum wykorzystuje biomasę od dawna. Zakład w Częstochowie korzysta z niej już 15 lat.

- Biomasa, którą spalamy już dzisiaj w Częstochowie i ta, którą zamierzamy spalać również w Zabrzu, musi spełniać kryteria zrównoważonego rozwoju - informuje Piotr Górnik, prezes Fortum Power and Heat Polska Sp z o.o. - To znaczy, że jest pozyskiwana w sposób zrównoważony, źródło pozyskania jest ograniczone terytorialnie, nie będzie sprowadzana z daleka. Nie będziemy spalać pełnowartościowego drewna, podobnie jak nie spalamy pełnowartościowego drewna dzisiaj - obiecuje Górnik.

Po modernizacji elektrociepłownia w Zabrzu rokrocznie zużyje do ok. 330 000 ton biomasy leśnej. Będzie ona przechowywana w trzech szczelnych silosach, co ma wyeliminować emisję zapachów i zapewnić bezpieczeństwo sanitarne.

Dzięki zastąpieniu węgla m.in. biomasą, elektrociepłownia ma być bardziej ekologiczna, emisje dwutlenku węgla zmniejszą się o około 70 proc. Fortum obiecuje, że spalanie paliw będzie monitorowane na bieżąco, co zapewni spełnienie norm środowiskowych.

- W nowym układzie elektrociepłownia będzie spalać 30 proc. paliwa pochodzącego z odpadów RDF-u i 70 proc. biomasy - mówi Piotr Górnik. - Kaloryfery pozostają ciepłe i robimy to po to, aby w przyszłości nie ponosić kosztów emisji, żebyśmy byli w stanie zaoferować mieszkańcom Zabrza i Bytomia ciepło po konkurencyjnych cenach. Dodatkowo inwestycja przewiduje hermetyzację procesu magazynowania RDF-u, także wszystkie odory trafiać będą do kotła, po to żeby powietrze z tymi odorami mogło być wykorzystane w procesie spalania - dodaje prezes Górnik

Na czas modernizacji elektrociepłownia nie będzie działać przez pół roku, ale Fortum obiecuje, że w żaden sposób nie odbije się to negatywnie na odbiorcach ciepła.

Elektrociepłownia w Zabrzu produkuje też prąd, choć nie jest to jej podstawowa działalność.

Powstaną nowe obiekty na terenie Elektrociepłowni Fortum w Zabrzu

- Idziemy w kierunku odważnym i jesteśmy pierwszą firmą, która już realizuje inwestycje dekarbonizacyjne na taką szeroką skalę. Większość firm energetycznych w Polsce planuje to zrobić do 2030 roku, my - do końca 2027 r. – mówi Kamila Zybura-Pluta, dyrektor ds. realizacji inwestycji Fortum. - Wiele projektów jest realizowanych w Polsce, ale my już tak odważnie realizujemy i projekt modernizacji w Częstochowie i tutaj zaczynamy w Zabrzu. Dekarbonizacja i transformacja są nieuniknione według nas. Podobnie jak elekryfikacja. Chcemy dostarczać ciepło zrównoważone, chcemy dostarczyć ciepło stabilne, ale chcemy też dostarczyć ciepło blisko klienta i żeby w przyszłości ono było też w akceptowalnej cenie.

Zybura-Pluta wyjaśnia, że Fortum planuje na potrzeby modernizacji Elektrociepłowni w Zabrzu wykorzystać teren, w którym jest obecnie składowisko węgla i składowisko RDF-u.

- Obiekty będą widoczne, ale nie będą aż tak widoczne jak komin, bo nie są aż tak wysokie.
Natomiast silosy magazynowe i stacje rozładunku będą to nowe obiekty, więc z lotu ptaka, czy sąsiedzi będą mogli zobaczyć budowę, jak wznoszą się do góry - dodaje Kamila Zybura-Pluta. - Będziemy dostarczać paliwa transportem kołowym. Mamy duży teren na naszym obiekcie, który pozwala nam na sprawną logistykę, więc zakładamy, że tutaj będziemy w stanie odpowiednio przyjąć te dostawy i je zorganizować.

Ciężarówek dowożących paliwo (czyli głównie biomasę) będzie więcej niż do tej pory, będą przyjeżdżać na teren Elektrociepłowni nie od strony Korczoka a od strony ulicy Wolności, gdzie są dostawy paliw.

Materiał dofinansowano ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach.

Za treści zawarte w materiale dofinansowanym ze środków WFOŚiGW w Katowicach odpowiedzialność ponosi Redakcja.