Ta mapa obala największy mit Parku Śląskiego. Teren WPKiW nie był jedną wielką hałdą ani jałowym pustkowiem

Czasem nie trzeba długiego wywodu, by obalić mit, który przez dekady był uznawany za prawdę absolutną. Bywa, że wystarczy jeden kawałek papieru. Jeden dokument. I właśnie takim dokumentem jest odnaleziona w Archiwum Parku Śląskiego mapa glebowa z czasów zakładania Wojewódzkiego Parku Kultury i Wypoczynku – dzisiejszego Parku Śląskiego. Choć nieznana publicznie, stanowi niezbity, namacalny dowód, że twierdzenia z oficjalnej narracji o „hałdach, nieużytkach i zapadliskach” to tylko zręczna, propagandowa fikcja.

W świetle tej mapy widać bowiem wyraźnie, że teren przeznaczony pod budowę WPKiW w największej części pokrywały gleby klasy III i IV – czyli dokładnie takie, jakie w innych rejonach Polski były i są użytkowane rolniczo od stuleci po dziś dzień. To ziemia średnio żyzna, ale nadająca się do uprawy, zwłaszcza przy odpowiednim nawodnieniu i nawożeniu.

Co potwierdza archiwalna mapa?

Na mapie gleb WPKiW zobrazowane są m.in.:

• Gleby klasy III – czyli gleby dobre, które można z powodzeniem uprawiać. Dosłownie: Gleby śr. zbielicowane, silnie marmurowate, dużej kultury, uprawne, wszechstronnej użytkowości – dobre.
• Rozległe obszary klasy IV – o mniejszym potencjale, ale nadal wykorzystywane rolniczo, i to nie tylko jako pastwiska czy łąki, co wyraźnie stwierdza ten dokument: gleby uprawne – śr. zbielicowane śr. kultury wszechstronnej użytkowości.
• Lokalne enklawy gleb klasy V i VI: Gleby średnio darniowe – psia trawa i silnie zbielicowane (kosodrzewina, wrzosowiska), miejscami podmokłe – niskiej kultury – słabe i najsłabsze – V kl. (wzniesienie). Zgadza się! To gleby rzeczywiście trudne w użytkowaniu, ale... jest ich stosunkowo niewiele. Są też w większości zlokalizowane na naturalnym wzniesieniu dzisiejszego Wzgórza Planetarium i jego zboczach.

Co to wszystko oznacza? Że przeważająca część terenów, na których wyrósł Park Śląski, mogła być (i była) w pełni użytkowana gospodarczo. Że nie stanowiły „księżycowego krajobrazu”, o którym tak chętnie pisano. Przeciwnie, były to grunty, na których chodziły pługi i pasły się zwierzęta. Dodajmy, że należące nie nie tylko do PGR, lecz przede wszystkim do prywatnych właścicieli.

Tym samym nowo odkryta mapa potwierdza wnioski z analizy danych zawartych w studium Kazimierza Wejcherta i jego zespołu z 1950 r. –czyli informacje o polach uprawnych i łąkach na terenie przeznaczonym pod WPKiW. Wspiera też relacje świadków – profesorów Władysława Niemirskiego, Jana Żabińskiego oraz co rzetelniejszych dziennikarzy z wczesnych lato 50. (do których należał Juliusz Robliczek z Trybuny Robotniczej). W ten sposób weryfikuje późniejsze narracje medialne, od czasów jeszcze stalinowskich po nam współczesne – pokazując, że degradacja była lokalna, a nie totalna.

I tak oto staje się jasne, że narodziny Wojewódzkiego Parku Kultury i Wypoczynku to nie tylko urbanistyczna i ekologiczna rewolucja na Górnym Śląsku, ale również historyczne przemilczenie – kosztem tych, którzy przed laty uprawiali tu ziemię i nie ze swej woli ją utracili.