W 1990 roku Katowice nie wyglądały na miasto, z którym warto wiązać jakąkolwiek przyszłość

Pamiętacie jeszcze, jak prezentowały się Katowice, gdy do historii przechodziła Polska Ludowa? Na pierwszy rzut oka, miasto wygląda podobnie: jest Spodek, jest rynek z Zenitem, Skarbkiem i Domem Prasy. Jest też (śnieżnobiały!) Dezember Palast. Cała reszta zabudowy - brudna i szara. Te zdjęcia dobrze oddają drogę, jaką przez 30 lat pokonały Katowice.

Rok 1989 był w Polsce rokiem systemowej transformacji – najpierw Okrągły Stół, a potem wybory do Sejmu i Senatu i powołanie nowego rządu. Oficjalny koniec epoki PRL nastąpił 29 grudnia, kiedy z konstytucji usunięto zapis o przewodniej roli PZPR i sojuszu ze Związkiem Radzieckim, a zamiast Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej pojawiła się znów Rzeczpospolita Polska.

Nadchodziły trudne lata 90. – kapitalizmu z „wilczą twarzą” i Polski bazarowej. Jak wówczas miały się Katowice? Zobaczcie zdjęcia centrum miasta. Tak wówczas wyglądał rynek (który był jeszcze rondem) – z Domem Prasy Śląskiej, Zenitem czy Skarbkiem. Na zdjęciach widzimy też hotele – Katowice, Warszawa (dzisiejszy Novotel) i nieistniejącą już Silesię, a także ulicę Armii Czerwonej – od października 1990 roku aleję Wojciecha Korfantego – i Spodek. Widać też plac Sejmu Śląskiego ze słynnym (śnieżnobiałym!) Dezember Palastem. Pierwsze wrażenie? Jak brudne były wtedy Katowice...

Dziwne? Nie. Kopalnie i huty działały wciąż w niemal w każdym śląskim mieście. W centrum Katowic pracowała przecież kopalnia - nomen omen - Katowice. Pamiętajmy, że fedrowano wówczas też w takich miastach, jak Siemianowice Śląskie, Piekary Śląskie, za Brynicą - w Będzinie, Sosnowcu czy Czeladzi. W samym Bytomiu i Rudzie Śląskiej działo wówczas łącznie 12 kopalń! Na chodzie był wielki piec huty Pokój, stały jeszcze budynki koksowni Walenty, a huta Bobrek wciąż truła jakby nie było jutra. O transformacji do gospodarki niskoemisyjnej nikt jeszcze nawet nie myślał, choć kilka lat, jakie upłynęło od przełomowego roku 1989 jasno wskazywały, że pewna epoka (także w przemyśle ciężkim) się kończy.

Na Śląsku pojęciem nieznanym była wciąż rewitalizacja. Większość starej zabudowy Bytomia, Katowic czy Chorzowa miała te same, brunatno-szare kolory. Przemysł, który śląskie miasta najpierw budował, właśnie pieczętował ostatnie akty demolki. Szkody górnicze, gigantyczne problemy społeczne i brak perspektyw - tego wszystkiego nie widać na zdjęciach centrum Katowic. Poza brudem i szarościami starych elewacji.

Autorem lotniczych zdjęć Katowic, zdigitalizowanych przez Narodowe Archiwum Cyfrowe, jest Lech Zielaskowski, fotograf, który współpracował między innymi z tygodnikiem „Panorama” i Agencją Fotograficzną Interpress. Jego zdjęcia trafiały do książek, na plakaty i do folderów reklamowych polskiego przemysłu lotniczego. Był fotografem lotniczym – spędził zawodowo w powietrzu 200 godzin w samolotach i śmigłowcach. Fotografował także pielgrzymki papieża Jana Pawła II do Polski. Był ponadto autorem zdjęć lotniczych do filmów „Odwet” (1982) i „V.I.P.” (1991) oraz serialu „Ekstradycja 2” (1996–1997). Zmarł w 2011 roku.

Obejrzyjcie te zdjęcia. 33 lata temu Katowice nie wyglądały jak miasto, które ma przed sobą przyszłość. Ale sami wiecie, co było potem... Przez trzy dekady w Katowicach wiele się zmieniło. Najczęściej na lepsze, na szczęście.

Katowice Jurand Jarecki22

Może Cię zainteresować:

Niepowtarzalne kolorowe zdjęcia Katowic z lat 60. i 70. Z teki architekta Juranda Jareckiego, który pokochał to miasto

Autor: Katarzyna Pachelska

10/09/2022

Katowice w 1993 roku

Może Cię zainteresować:

30 lat temu fotograf z Kanady zgubił się w Europie, odnalazł w Katowicach i... zostawił nam trochę prawdy

Autor: Redakcja

26/06/2023

Zdjęcie śródmieścia Katowic z 1975 roku

Może Cię zainteresować:

Tak widział Katowice lat 70. niemiecki fotograf. DOKP, Spodek, Koszutka i Korfantego w epoce Gierka i Karwowskiego z "Czterdziestolatka"

Autor: Arkadiusz Nauka

23/06/2023

Subskrybuj ślązag.pl

google news icon

czytaj więcej:

Katowice Jurand Jarecki

Katowice w rozkwicie. Zanim nastała kolejna rewolucja

Bytom Chorzów i Katowice w 1993 roku

Pamiętacie jeszcze, jak 30 lat temu pachniało w Ikarusach?

Katowice Szopienice huta 2

Huta karmicielka i trucicielka. Śląski Czarnobyl. Szopienice

Śląskie miasta w stylu noir

Mrok, neony i samotność PRL. Śląskie miasta w wersji noir

Spółdzielczy Dom Handlowy Zenit Katowice

Katowicki powiew luksusu, czyli SDH Zenit. Zdjęcia

Centrum Katowic, rok 1924

Tak, Katowice zmieniły się bardziej niż twarz Króla Popu

Promenada nad Rawą

Budujący Katowice wiedzieli, że mieszczuchy pragną zieleni