„Wszyscy jesteśmy ze Śląska!” – inauguracja akcji IPN upamiętniającej uczestników powstań śląskich

Tomasz Borówka

13/05/2025 - 13:10

13 maja 2025 roku rozpoczyna się ogólnopolska akcja „Wszyscy jesteśmy ze Śląska!”, organizowana przez Oddziałowe Biuro Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN w Katowicach. W ramach tego przedsięwzięcia w całej Polsce zostaną oznaczone groby uczestników powstań śląskich znakiem pamięci „Tobie Polsko”. To rozszerzenie znanej inicjatywy IPN, która od 2021 roku przypomina o uczestnikach walki o przyłączenie Śląska do Polski w latach 1919-1922..

Pamięć o uczestnikach powstań śląskich

Powstania śląskie z lat 1919–1921 były jednym z najważniejszych wydarzeń w historii Polski i Śląska, a ich uczestnicy odegrali kluczową rolę w walce o polskość Górnego Śląska. Akcja IPN ma na celu przybliżenie sylwetek powstańców oraz podkreślenie, że ich losy łączyły i nadal łączą różne regiony kraju.

Symboliczne oznaczenie grobów

Znak pamięci „Tobie Polsko” to porcelanowy proporczyk wzorowany na sztandarze powstańczym z 1920 roku, który obecnie znajduje się w zbiorach Muzeum Czynu Powstańczego w Górze Św. Anny. Umieszczono na nim orła w koronie, daty powstań oraz napis „Grób Powstańca Śląskiego”. To wyraz hołdu dla tych, którzy stanęli do walki o polski Śląsk.

Pierwsze uroczystości – Mazowsze i Łódź

Inauguracyjne wydarzenia odbyły się 13 maja 2025 roku:

10:00 – cmentarz parafialny w Kuklówce Zarzecznej (gmina Radziejowice) – oznaczenie grobu śp. Jana Siwca
13:00 – Stary Cmentarz w Łodzi (część rzymskokatolicka, ul. Ogrodowa) – oznaczenie grobu śp. Władysławy Kenig-Olbromskiej

W uroczystościach wzieły udział rodziny powstańców, przedstawiciele władz samorządowych oraz zaproszeni goście.

„Wszyscy jesteśmy ze Śląska!” w całej Polsce

W ciągu 2025 roku IPN odwiedzi wszystkie 16 województw, oznaczając groby powstańców śląskich w różnych częściach kraju. Równolegle będą organizowane uroczystości na terenie województwa śląskiego.

Historia akcji „Tobie Polsko”

Akcja „Tobie Polsko” została zainicjowana 5 lipca 2021 roku, w setną rocznicę zakończenia III powstania śląskiego. Od tego czasu była prowadzona corocznie, obejmując coraz więcej grobów powstańców śląskich w różnych częściach Polski. Akcja ma na celu upamiętnienie uczestników powstań śląskich, którzy walczyli o polskość Górnego Śląska. Uroczystości odbywają się w obecności rodzin powstańców, władz samorządowych, duchowieństwa, harcerzy i uczniów.

2021 – pierwsze uroczystości odbyły się na terenie województwa śląskiego i opolskiego. Pierwszy znak pamięci „Tobie Polsko” umieszczono na grobie ppor. Józefa Alberta Hetmańskiego w Jastrzębiu-Zdroju. W kolejnych latach uroczystości odbywały się w obecności rodzin powstańców, władz lokalnych, duchowieństwa, harcerzy i uczniów. Do 27 października 2021 roku oznaczono 29 grobów, głównie na Śląsku.
2022 – liczba oznaczonych mogił przekroczyła 50, a w kolejnych latach akcja była kontynuowana, obejmując coraz więcej miejsc pochówku.
2022–2024 – akcja rozszerzyła się na kolejne województwa. Do końca 2024 roku oznaczono ponad 120 grobów powstańców śląskich. W 2024 roku oznaczono m.in. grób Wojciecha Korfantego.
2025 – akcja nabiera ogólnopolskiego charakteru w ramach kampanii „Wszyscy jesteśmy ze Śląska!”, obejmując wszystkie 16 województw.